Brak informacji o połączeniu może dużo kosztować
2017-11-13
KONKURENCJA | Z niezgłoszeniem zamiaru koncentracji przedsiębiorstw może się wiązać między innymi nałożenie kary pieniężnej np. na osobę pełniącą funkcję kierowniczą lub wchodzącą w skład organu zarządzającego, w wysokości do pięćdziesięciokrotności jej przeciętnego wynagrodzenia.
Najistotniejszym celem kontroli koncentracji przedsiębiorców jest, przeciwdziałanie nadmiernej ich konsolidacji, prowadzącej do istotnego ograniczenia konkurencji na rynku właściwym oraz do wystąpienia monopolu, mogącego w konsekwencji doprowadzić do nadużywanie pozycji dominującej. Zasady dotyczące kontroli koncentracji w Polsce oraz przedsiębiorców, którzy decydując się na koncentracje, powinni zgłaszać swój zamiar Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, określa ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów z 16 lutego 2007 roku.
Łączenie i rynek
Koncentracja to łączenie się przedsiębiorców, powodująca zmiany między innymi na rynkach właściwych oraz stosunkach majątkowych łączących się podmiotów. Za rynek właściwy uznaje się obszar zbytu obejmujący zbliżone do siebie produkty lub usługi, na którym panują tożsame lub podobne warunki konkurencji, występujące w tym samym miejscu i w tym samym czasie. Przejawem koncentracji są w szczególności: fuzje, czyli połączenie dwóch lub więcej samodzielnych przedsiębiorców; joint venture, czyli utworzenie przez przedsiębiorców innego wspólnego przedsiębiorcy; przejęcie przedsiębiorstwa, czyli sytuacja, gdy przejmuje się bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad minimum jednym przedsiębiorstwem (np. poprzez nabycie udziałów, akcji czy innych papierów wartościowych); oraz nabycie przez przedsiębiorcę części mienia innego przedsiębiorcy.
Wielkość obrotu
Obowiązek zgłoszenia zamiaru koncentracji ma miejsce w przypadku wystąpienia któregoś z czterech powyżej wskazanych zmian w kontroli przedsiębiorstwa przy jednoczesnym przekroczenia poziomów ustalonych w art. 13 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Zgodnie z tym przepisem obowiązek zgłoszenia koncentracji zachodzi kiedy:
– łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia, przekracza równowartość 1 mld euro lub
– łączny obrót na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50 mln euro.
Jeśli koncentracja dotyczy nabywania przez przedsiębiorcę części mienia, wówczas jej zamiar podlega zgłoszeniu, gdy obrót realizowany przez to mienie w którymkolwiek z ostatnich dwóch lat obrotowych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przekroczył 10 mln euro. W przypadku przejęcia kontroli czy nabycia części mienia, obrót stanowiący podstawę wymiaru krajo
wego, po nowelizacji w 2014 r. ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, nie obejmuje obrotów grupy kapitałowej wyzbywającego się kontroli lub zbywcy mienia. Wyłączone z obowiązku zgłoszenia są natomiast transakcje polegające na czasowym nabyciu lub objęciu przez instytucję finansową udziałów czy akcji danego przedsiębiorstwa, jeżeli celem jest ich odsprzedaż w terminie nieprzekraczającym roku, a także, gdy nabycie części akcji lub udziałów dokonywane jest w celu zabezpieczenia wierzytelności np. w ramach toczącego się postępowania upadłościowego. Okoliczność ta nie obejmuje sytuacji, gdy przedsiębiorca jest konkurentem lub należy do grupy kapitałowej, z którą są związani konkurenci przejmowanego.
Wymagana formalności
Zgłoszenie zamiaru koncentracji odbywa się na specjalnym formularzu, szczegółowe wymagania określa rozporządzenie Rady Ministrów (art. 94 ust. 6 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów). Należy podać informacje o uczestnikach koncentracji, szczegółowy opis transakcji, a także obroty uzyskane oddzielnie przez każdą ze stron. Przedstawić przedsiębiorców należących do grup kapitałowych uczestniczących w koncentracji oraz załączyć do wniosku dokumenty. Muszą to być m.in.: aktualne odpisy z Krajowego Rejestru Sadowego, wykaz publicznie dostępnych informacji o rynkach, na które wywiera wpływ koncentracja, kopie dokumentów potwierdzających zamiar transakcji oraz roczne sprawozdania finansowe. Jeśli wnioskodawca nie dysponuje aktualnym sprawozdaniem, może przedstawić inne wiarygodne dokumenty potwierdzające jego wyniki finansowe. Od wniosku o wszczęcie postępowania antymonopolowego w sprawach koncentracji należy uiścić opłatę stanowiącą dochód budżetu państwa. Od 1 stycznia 2017 roku wynosi ona 15 tys. zł. Dużo droższe mogą być zaś konsekwencje sytuacji, gdy organ podejmie postępowanie wyjaśniające na wniosek osoby trzeciej lub z urzędu. Z niezgłoszeniem zamiaru koncentracji może się wiązać między innymi nałożenie kary pieniężnej, o której mowa w art. 111 ust 3. pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a także karę pieniężną na osobę pełniącą funkcję kierowniczą lub wchodzącą w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy, w wysokości do pięćdziesięciokrotności jej przeciętnego wynagrodzenia.
Zdaniem autorki
Co więcej, ustawodawca nakłada obowiązek zgłoszenia zamiaru koncentracji tylko na przedsiębiorców, którzy aktywnie uczestniczą w zamierzonej koncentracji. I tak mogą być nimi wszyscy uczestnicy koncentracji – w przypadku połączeń i tworzenia wspólnych przedsiębiorców (art. 94 ust. 2 pkt 1 i 3 w zw. z art. 13 ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów) lub przedsiębiorcy przejmującego kontrolę, lub nabywającego część mienia innych przedsiębiorców. A w sytuacji przejmowania kontroli przez przedsiębiorcę dominującego za pośrednictwem przynajmniej dwóch przedsiębiorców zależnych obowiązek ten ciąży na przedsiębiorcy dominującym.
Artykuł został opublikowany w dodatku do dziennika Rzeczpospolita 'Dobra Firma’ z dnia 10.11.2017 r.
