2020-01-16
Ubezpieczenie pracodawcy rozszerzone o dodatkową ochronę pracowników spowoduje, że w razie wypadku przy pracy to ubezpieczyciel, a nie firma, zrekompensuje poszkodowanemu poniesione szkody.
Za wypadek przy pracy odpowiada pracodawca. O ile jednak ciążą na nim obowiązki, od których nie może się uwolnić (jak ustalenie przyczyn wypadku i zapobieżenie podobnym w przyszłości), tak odpowiednia polisa ubezpieczeniowa może go uchronić przed finansowymi skutkami takich wypadków.
OC pracodawcy stanowi najczęściej ofertę dodatkową dla pracodawców w ramach pakietu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej lub użytkowania mienia oferowanego przedsiębiorcom. To ubezpieczenie, w formie klauzuli dodatkowej do standardowego pakietu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, jest dedykowane firmom zatrudniającym pracowników, którzy mogą doznać szkody w czasie wykonywania pracy lub w związku z nią. Oznacza to, że na podstawie odpowiedniej klauzuli zostaje rozszerzony podstawowy wariant ubezpieczenia o dodatkową ochronę pracowników. Dzięki temu w razie wypadku to ubezpieczyciel, a nie pracodawca, zrekompensuje poszkodowanemu poniesione szkody.
To ubezpieczenie jest dostępne dla każdego przedsiębiorcy (małego, średniego, dużego), bez względu na rodzaj wykonywanej działalności. Do wypadku może bowiem dojść w każdej branży. Warunkiem skorzystania z ochrony ubezpieczeniowej jest zawarcie umowy ubezpieczenia, do której włączona zostanie odpowiednia klauzula dodatkowa chroniąca pracodawcę, oraz zapłata dodatkowej składki.
Nie każdy jest pracownikiem
O ile z korzyści posiadania dodatkowego ubezpieczenia może skorzystać każdy pracodawca, tak już nie każda osoba wykonująca pracę będzie pracownikiem podlegającym ubezpieczeniu.
W myśl postanowień Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (OWU), na podstawie których zawierana jest podstawowa umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, jakie znajdują zastosowanie także do klauzuli OC pracodawcy, za pracownika uważa się najczęściej osobę fizyczną zatrudnioną na podstawie:
– umowy o pracę,
– powołania,
– wyboru,
– mianowania, lub
– spółdzielczej umowy o pracę.
Niektórzy ubezpieczyciele do katalogu pracowników zaliczają także osoby zatrudnione na podstawie umowy cywilnoprawnej, w tym także przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą wyłącznie na rzecz ubezpieczonego. Można się także spotkać z objęciem definicją pracownika osób zatrudnionych przez agencję pracy tymczasowej oraz praktykantów i wolontariuszy.
Przedmiot ubezpieczenia
Ochrona ubezpieczeniowa w przypadku OC pracodawcy obejmuje odpowiedzialność cywilną pracodawcy za szkody na osobie (powstałe na skutek obrażeń ciała, rozstroju zdrowia i śmierci), których pracownik może doznać w razie wypadku przy pracy.
Dla zdefiniowania wypadku przy pracy ubezpieczyciele często posiłkują się art. 3 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. DzU z 2019 r., poz. 1205; dalej: ustawa wypadkowa). W myśl tego przepisu, wypadkiem przy pracy jest nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
– podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych, ale również bez polecenia,
– w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Ubezpieczenie obejmuje roszczenia zgłaszane przez pracowników w stosunku do pracodawcy z tytułu wypadków przy pracy, które w przypadku braku ubezpieczenia musiałby pokryć sam pracodawca. Do najczęściej zgłaszanych roszczeń należą:
– zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji,
– zwrot kosztów przyuczenia do nowego zawodu,
– renta w przypadku trwałego kalectwa,
– zwrot kosztów opieki osoby trzeciej,
– zadośćuczynienie za ból i cierpienie.
Pamiętać jednak należy, że nie w każdym przypadku ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie. Ochrona ubezpieczeniowa nie przysługuje w przypadkach wyłączających odpowiedzialność ubezpieczyciela wskazanych w OWU oraz w klauzuli OC pracodawcy. Dlatego tak ważne jest zapoznanie się z ich postanowieniami przed zawarciem umowy ubezpieczenia.
Na podstawie OWU
Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej nie obejmuje zazwyczaj m.in. szkód:
– wyrządzonych umyślnie poprzez działanie lub zaniechanie ubezpieczonego,
– wynikających z przyjęcia przez ubezpieczonego odpowiedzialności szerszej niż wynikająca z powszechnie obowiązujących przepisów prawa,
– objętych systemem ubezpieczeń obowiązkowych,
– związanych z wykonywaniem niektórych zawodów, np. adwokata czy architekta (tutaj przewidziane są ubezpieczenia obowiązkowe),
– związanych ze sprawowaniem funkcji członka władz spółki kapitałowej lub innych osób, jeśli mają one wpływ na działalność spółki,
– spowodowanych przez osoby znajdujące się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego,
– wyrządzonych przez maszyny, urządzenia lub pojazdy nieposiadające aktualnych badań stanu technicznego,
– powstałych wskutek bójki, pobicia, rozboju czy rozruchów.
Oprócz wskazanych wyżej generalnych wyłączeń, OC pracodawcy co do zasady nie obejmuje:
– szkód wynikłych z wypadków przy pracy mających miejsce poza okresem ubezpieczenia,
– szkód powstałych wskutek stanów chorobowych niewynikających z wypadków przy pracy czy chorób zawodowych,
– świadczeń przysługujących poszkodowanemu na podstawie przepisów ustawy wypadkowej.
Ubezpieczyciel wypłaca świadczenie w kwocie odpowiadającej rozmiarowi szkody, w granicach odpowiedzialności cywilnej i w zakresie wynikającym z zawartej umowy ubezpieczenia. Odpowiedzialność za jeden i wszystkie wypadki ograniczona jest do sumy gwarancyjnej określonej dla klauzuli OC pracodawcy albo dla limitu dla klauzuli OC pracodawcy zawartego w ogólnej sumie gwarancyjnej.
Co do zasady, odszkodowanie dla pracownika jest wypłacane do wysokości sumy gwarancyjnej. Przy czym, jeśli ta suma będzie za niska, czyli dojdzie do szkody przekraczającej wysokość sumy gwarancyjnej, brakującą kwotę odszkodowania musi zapłacić pracodawca.
Zdaniem autora
Ubezpieczenie OC pracodawcy ma na celu przede wszystkim ochronę pracodawcy przed finansowymi roszczeniami zgłaszanymi przez pracowników z tytułu szkód doznanych w wyniku wypadku w pracy. Ponadto posiadanie odpowiedniego ubezpieczenia zwalnia pracodawcę z konieczności przeprowadzenia procedury związanej z procesem likwidacji szkody, co pozwala mu uniknąć związanych z tym kłopotów. Dodatkowo, w razie wytoczenia przez pracownika powództwa przeciwko firmie, ubezpieczyciel może zdecydować o aktywnym udziale w postępowaniu sądowym, służąc pracodawcy pomocą. Jedynym „minusem” związanym z dodaniem do podstawowego wariantu ubezpieczenia klauzuli OC pracodawcy jest konieczność uiszczenia dodatkowej składki. Jej wysokość jest uzależniona od wysokości sumy gwarancyjnej, branży, w której działa firma, liczby pracowników i wysokości wypłaconych dotąd odszkodowań.
Artykuł ukazał się w dzienniku „Rzeczpospolita” w dniu 16-01-2020 r.
