Przekształcenie w spółkę pozwala uzyskać określone zwolnienia

Przekształcenie przedsiębiorcy w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjną nie rodzi skutków podatkowych w podatku od towarów i usług.

Od chwili ogłoszenia informacji o reformie podatkowej w ramach Polskiego Ładu wielu przedsiębiorców brało i bierze pod uwagę zmianę formy prowadzenia działalności celem optymalizacji podatkowej. Jednym z najczęściej rozważanych przeobrażeń jest przekształcenie przedsiębiorcy jednoosobowego w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością – najlepiej wieloosobową – co w dalszym ciągu wiąże się z wieloma zwolnieniami z obciążeń należnościami publicznoprawnymi. Jest to możliwe zasadniczo na dwa sposoby – w drodze bezpośredniego przekształcenia oraz w drodze założenia nowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a następnie przeniesienia majątku przedsiębiorcy związanego z działalnością gospodarczą lub przedsiębiorstwa jako zorganizowanej części jako aportu (rozumianego jako wkład niepieniężny do spółki w zamian za udziały). Kwestią zasadniczą jednak oprócz docelowej kalkulacji danin publicznoprawnych jest sam koszt podatkowy dokonania zmiany formy prowadzonej działalności gospodarczej.

Przekształcenie przedsiębiorcy w jednoosobową spółkę z o.o. lub akcyjną nie rodzi skutków podatkowych w podatku od towarów i usług. Nie jest to dostawa towarów ani świadczenie usług w rozumieniu art. 7 czy art. 8 ustawy o podatku VAT. W myśl art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów jej nie stosuje się również do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Natomiast czynność polegająca na wniesieniu aportu w postaci konkretnego składnika majątkowego (z wyłączeniem środków pieniężnych), w zamian za co podmiot wnoszący aport staje się wspólnikiem, spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów. Tym samym, w takiej sytuacji występuje odpłatna dostawą towarów, która przy spełnieniu pozostałych warunków może być uznana za czynność opodatkowaną. Stanowisko takie potwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, w wydanej interpretacji indywidualnej z 22 września 2014 r. (nr. ILPP2/443-698/14-5/Akr.) w sprawie podatku dochodowego w przypadku przekształcenia formy działalności w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę kapitałową. W takiej sytuacji nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Stanowisko takie wyrażono w podatkowej interpretacji dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej ( nr. 0113-KDIPT2-3.4011.675.2021.1.RR.). Przychód taki nie powstaje również w przypadku wniesienia jako aportu do spółki przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części. Obowiązek podatkowy może powstać natomiast w sytuacji wnoszenia jako aportu do spółki pojedynczego przedmiotu majątkowego, z wyłączeniem jednak środków pieniężnych. Po stronie spółki natomiast z uwagi na wyłączenia określone w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, w związku z wniesieniem do niej przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części nie powstanie przychód do opodatkowania. Przychód powstanie w sytuacji wniesienia pojedynczego składnika majątkowego jako aportu.

Wniesienie aportu ponadto będzie najczęściej wiązać się z obowiązkiem zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Generalnie zasadą jest, że wniesienie wkładu do spółki jest opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Podatek taki obowiązana jest zapłacić spółka. Będzie to miało miejsce również w sytuacji dokonania opisywanego przekształcenia. Zgodnie z interpretacją podatkową indywidualną (nr 0111- KDIB4.4014.7.2017.1.ASz) „dla przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę kapitałową nie zostały wprowadzone inne, odmienne zasady opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, aniżeli dla umów spółki”. Z kolei jak w interpretacji indywidualnej podatkowej nr. 011-KDIB2-2.4014.72.2021.1.PB, na mocy zasady „stand still”, jeżeli dochodzi do wniesienia aportu objętego opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług (czyli z tytułu danej czynności jedna ze stron podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona), to ma miejsce wyłączenie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Powyższe zasady są analogiczne do wnoszenia tytułem aportu poszczególnych składników majątku.

Dokonując umiejętnego zaplanowania przekształcenia działalności, możliwe jest zminimalizowanie kosztów podatkowych samego procesu przekształcenia. Generalnie najlepszym rozwiązaniem pod kątem podatkowym jest dokonanie bezpośredniego przekształcenia albo założenie nowej spółki i wniesienie do niej przedsiębiorstwa jako zorganizowanej całości. Problematyczny w tym zakresie może się jednak okazać podatek od czynności cywilnoprawnych.