Więcej swobody przy udzielaniu prokury
2017-02-08
Prokura może obejmować umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspólnie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spółki osobowej.
Instytucja prokury została przez ustawodawcę uregulowana w przepisach Kodeksu cywilnego (art. 1091 k.c. i n.). Sama prokura jest niczym innym jak pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Samoistna i łączna
W obrocie funkcjonują dwa rodzaje prokur: prokura samoistna i prokura łączną. Prokura samoistna oznacza, żePROKURENT może samodzielnie reprezentować przedsiębiorcę, natomiast istota prokury łącznej wyraża się w tym, że dla ważnego i skutecznego dokonywania czynności objętych prokurą wymagane jest współdziałanie dwóch lub większej liczby prokurentów.
Oprócz wspomnianej wyżej prokury łącznej w rozumieniu art. 1094 § 1 k.c. funkcjonowała w praktyce także tzw. „prokura łączna niewłaściwa”. Oznaczała ona prokurę udzieloną z zastrzeżeniem, że prokurent może działać jedynie łącznie z inną osobą, niebędącą prokurentem (najczęściej chodziło o członka zarządu lub wspólnika spółki handlowej).
Powód nowelizacji
Niestety funkcjonowanie powyższej prokury budziło wątpliwości zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawniczej, czego konsekwencją było podjęcie 30 stycznia 2015 r. uchwały przez Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów – sygn. akt III CZP 34/14. Sąd Najwyższy wskazał, że niedopuszczalny jest wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym jednego prokurenta z zastrzeżeniem, że może on działać tylko łącznie z członkiem zarządu.”
Była potrzeba stosowania w praktyce obrotu gospodarczego prokury łącznej niewłaściwej. Wprowadzono taką możliwość, ustawą z 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców (DzU z 2016 r. poz. 2255).
Zgodnie z nowo dodanym art. 1094 § 11 prokura może obejmować umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspólnie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spółki osobowej.
Jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy „bezpośrednim skutkiem projektowanych zmian będzie zwiększenie swobody udzielenia prokury przez przedsiębiorców (przez umożliwienie zastrzeżenia przy prokurze reprezentacji mieszanej), jak również przywrócenie pewności co do możliwości udzielania prokury umocowującej jedynie do współdziałania z członkiem organu zarządzającego (lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania osobowej spółki handlowej). Umożliwi to wpis takiej prokury do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego i będzie stanowiło o skuteczności czynności prawnych dokonanych w ten sposób.”
Zmiany należy ocenić pozytywnie, tym bardziej, iż poprzednio – przed powzięciem uchwały przez Sąd Najwyższy – prokura łączna niewłaściwa była dość powszechnie stosowana przez przedsiębiorców.
Artykuł został opublikowany w dodatku do dziennika Rzeczpospolita „Dobra Firma” z dnia 8.02.2017 r.
