Za opóźniony lot należy się odszkodowanie
2017-05-10
ORZECZNICTWO | pasażerów, którzy doznali szkody na skutek opóźnienia lotu, obowiązują dwa niezależne od siebie terminy przedawnienia ich roszczeń: dwa lub trzy lata.
Weekend majowy w tym roku okazał się szczególnie długi. W związku z tym sporo osób część osób zdecydowało się dotrzeć do miejsca wypoczynku samolotem.
W tym kontekście dla turystów niezwykle istotna jest podjęta przez Sąd Najwyższy uchwała z 17 marca 2017 r. (sygn. akt. III CZP 111/16). Przedmiotem tego orzeczenia był termin przedawnienia roszczenia pasażera o odszkodowanie z tytułu odmowy przyjęcia na pokład, odwołania lub dużego opóźnienia lotu przewidzianego w art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/9.
Ryczałt dla podróżnego
Odszkodowanie, o którym mowa stanowi zryczałtowaną formę kompensaty niezależną od rozmiaru poniesionej szkody w wysokości od 250 do 600 euro przysługującą pasażerowi statku powietrznego w przypadku opóźnienia lotu, odmowy przyjęcia na pokład czy odwołania lotu, przy czym wysokość kompensaty uzależniona jest od długości lotu oraz gdy ma to znaczenie czasu opóźnienia. Dla przykładu dla lotów do 1500 km opóźnienie musi przekroczyć 2 godziny, a kompensata przy zaistnieniu tych przesłanek jest równa 250 euro.
Uchwała SN zapadła na skutek pytania sądu okręgowego, w którym przedstawiono, że aż cztery normy prawne mogą znaleźć zastosowanie w sprawie. Przy czym w dotychczasowym orzecznictwie najczęściej przyjmowano roczny termin przedawnienia przedmiotowego roszczenia właściwy dla umów przewozu, bądź ogólny dziesięcioletni właściwy dla praw majątkowych. Poza nimi w pytaniu wskazano na możliwość zastosowania dwuletniego terminu przedawnienia właściwego dla roszczeń z Konwencji Montrealskiej oraz trzyletni termin przedawnienia właściwy dla szkód wyrządzonych czynem niedozwolonym.
Spośród wskazanych norm prawnych kształtujących termin przedawnienia roszczenia pasażera SN przyjął, iż omawiane roszczenie przewidziane normą art. 7 rozporządzenia WE nr 261/2004 przedawnia się z upływem rocznego terminu właściwego dla umów przewozu, liczonego od dnia, w których przewóz został wykonany, a gdy przewóz nie został wykonany od dnia, w którym miał zostać zrealizowany.
Roszczenia uzupełniające
Podjęta przez SN uchwała dotyczy wyłącznie zryczałtowanej formy odszkodowania przewidzianej normą art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004. W konsekwencji w zakresie pozostałych uprawnień pasażera chociażby roszczenia uzupełniającego celem określenia terminu przedawnienia tego roszczenia niezbędne jest sięgnięcie do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności interesujące jest orzeczenie z 10 stycznia 2006 r. w sprawie IATA przeciwko ELFAA (sygn. akt. C – 344/04), w którym to TSUE wskazał, iż opóźnienia w pasażerskim transporcie lotniczym mogą skutkować powstaniem dwóch rodzajów szkód – szkody niemal identycznej dla wszystkich pasażerów, której naprawienie może przybrać formę ujednoliconą i natychmiastową oraz indywidualną wymagającą oceny a casu ad casum, której ustalenie rozmiaru może nastąpić wyłącznie a posteriori. Dlatego rodzaju indywidualnych szkód przewidziano zgodnie z normą art. 35 Konwencji Montrealskiej dwuletni termin przedawnienia liczony od daty przylotu do miejsca przeznaczenia lub od dnia, w którym statek powietrzny powinien był przylecieć lub od dnia, w którym przewóz ustał. We wspomnianym orzeczeniu TSUE wskazał również, iż roszczenie przewidziane w art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 nie stanowi środka ochronnego podległego przepisom Konwencji Montrealskiej.
W rezultacie pasażerów, którzy doznali szkody na skutek opóźnienia lotu, obowiązują dwa niezależne od siebie terminy przedawnienia ich roszczeń. W przypadku zryczałtowanej formy kompensaty termin jej przedawnienia wynosi zgodnie z uchwałą SN z 17 marca 2017 r. (sygn. akt. III CZP 111/16) rok, zaś dla indywidualnych roszczeń uzupełniających, dla których podstawę stanowi Konwencja Montrealska termin ten jest równy okresowi dwóch lat. Przy czym oba okresy rozpoczynają swój bieg od dnia, w którym przewóz został wykonany, a gdy nie został wykonany od dnia, w którym miał zostać zrealizowany.
Artykuł został opublikowany w dodatku do dziennika Rzeczpospolita „Dobra Firma” z dnia 10.05.2017 r.
