Zasady przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego na cele mieszkaniowe w prawo własności

Powyższe oznacza, że do przekształcenia doszło z mocy samego prawa, bez konieczności podejmowania jakiejkolwiek aktywności przez użytkowników wieczystych.

Ustawa stanowi, że z mocy prawa użytkowanie wieczyste gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształca się w prawo własności. Przez grunty zabudowane na cele mieszkaniowe w rozumieniu ustawy należy rozumieć nieruchomości zabudowane wyłącznie budynkami:

– mieszkalnymi jednorodzinnymi,

– mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne,

– o których mowa w pkt 1 lub 2, wraz z budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi lub urządzeniami budowlanymi, umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych.

Uwłaszczenie oparte w przepisach ustawy nie obejmuje wieczystego użytkowania gruntów niezabudowanych. Ustawodawca przewidział jednak stosowanie ustawy w odniesieniu do rozpoczętej inwestycji budowlanej, która formalnoprawnie nie została zakończona przed 31.12.2018 r. W takim wypadku przyjęto, że dniem przekształcenia będzie dzień oddania budynku mieszkalnego do użytkowania.

W sytuacji współużytkowania wieczystego gruntu, w następstwie przekształcenia wielkość udziałów we współwłasności gruntów będzie odpowiadać wielkości udziałów we współużytkowaniu wieczystym. Istniejące na dzień przekształcenia obciążenia użytkowania wieczystego (jak hipoteka) stają się obciążeniami nieruchomości, zaś obciążenia udziałów we współużytkowaniu wieczystym gruntu stają się obciążeniami udziałów we współwłasności nieruchomości.

Prawa własności gruntu musi zostać ujawnione w księdze wieczystej oraz ewidencji gruntów i budynków. Podstawę ujawnienia stanowi zaświadczenie potwierdzające przekształcenie, które w przypadku gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa, wydaje starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, zaś w przypadku w przypadku gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego odpowiednio wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu albo zarząd województwa. Zaświadczenie ww. organy wydają z urzędu (mając na to okres 1 roku), jest możliwe jednak przyśpieszenie uzyskania zaświadczenia na wniosek właściciela. Jeżeli wniosek właściciela lokalu jest uzasadniony potrzebą dokonania czynności prawnej mającej za przedmiot lokal albo uzasadniony jest potrzebą ustanowienia odrębnej własności lokalu, właściwy organ wydaje zaświadczenia w terminie 30 od dnia otrzymania wniosku.

Zaświadczenie doręcza się dotychczasowym użytkownikom wieczystym na adresy wskazane w ewidencji gruntów i budynków lub inne adresy, na które przed dniem przekształcenia doręczano korespondencję dotyczącą użytkowania wieczystego. Doręczenie zaświadczenia na takie adresy uważa się za dokonane.

Zaświadczenie wydawane jest nie tylko w celu potwierdzenia przekształcenia, ale również dla celów przekazania informacji o obowiązku i wysokości wnoszenia rocznej opłaty przekształceniowej.

Wysokość opłaty jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia. Opłata jest wnoszona przez okres 20 lat od dnia przekształcenia i może podlegać waloryzacji zgodnie z zasadami przewidzianymi art. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Jeżeli właściciel nieruchomości nie zgadza się z zawartą w zaświadczeniu informacją o wysokości i okresie wnoszenia opłaty, może złożyć do właściwego organu wydającego zaświadczenie, w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia zaświadczenia, wniosek o ustalenie wysokości lub okresu wnoszenia tej opłaty w drodze decyzji. Do czasu zakończenia postępowania ustalającego wysokość i okres wnoszenia opłaty, opłata wnoszona jest w wysokości wskazanej w zaświadczeniu.

Obowiązek wnoszenia opłaty przekształceniowej obciąża każdoczesnego właściciela nieruchomości, w odniesieniu do której istnieje roszczenie o opłatę, począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości. Nabywca nieruchomości występuje do właściwego organu w terminie 30 dni od dnia nabycia nieruchomości o wydanie zaświadczenia potwierdzającego wysokość i okres pozostały do wnoszenia opłaty. Właściwy organ może wydać to zaświadczenie z urzędu.

Właściciel gruntu w każdym czasie trwania obowiązku wnoszenia opłaty może zgłosić właściwemu organowi na piśmie zamiar jednorazowego jej wniesienia w kwocie pozostającej do spłaty. Rozwiązanie to wiąże się z bonifikatami (w odniesieniu do gruntów Skarbu Państwa- w wysokości zastrzeżonej ustawą, w odniesieniu do gruntów jednostek samorządu terytorialnego – zgodnie ze stosowną uchwałą odpowiedniej rady lub sejmiku).