Nowe zasady naliczania odsetek od 1 stycznia 2016 roku
2015-12-07
Z dniem 1 stycznia 2016 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 9 października 2015r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. z 2015, poz. 1830), która zmienia dotychczasowy sposób naliczania odsetek stosowanych w obrocie cywilnoprawnym.
Najważniejsze zmiany to nowy sposób naliczania odsetek ustawowych i odsetek maksymalnych, zróżnicowanie wysokości odsetek ustawowych i odsetek za opóźnienie oraz wprowadzenie mechanizmu obliczania odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych.
Odsetki ustawowe – kapitałowe (art. 359 § 2 kc)
Odsetki ustawowe to odsetki, które należą się od sumy pieniężnej gdy wynika to z czynności prawnej, ustawy, orzeczenia sądu lub decyzji organu w przypadku gdy ich wysokość nie została określona. Wysokość odsetek ustawowych określa Rada Ministrów a ich obecna wysokość 8%. Od 1 stycznia 2016 roku wysokość odsetek ustawowych będzie równa sumie stopy referencyjnej NBP i 3,5 punktów procentowych. Przy utrzymaniu obecnie obowiązującej stopy referencyjnej NBP wynoszącej 1,5%, odsetki ustawowe będą wynosić 5%.
Odsetki maksymalne – kapitałowe (art. 359 § 21 kc)
W przypadku gdy z czynności prawnej wynika inna wysokość odsetek niż odsetki ustawowe w obecnym stanie prawnym ich maksymalna wysokość nie może przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym. Aktualna stopa kredytu lombardowego wynosi 2,5 % a więc obecnie odsetki maksymalne nie mogą przekraczać 10%. Od 1 stycznia 2016 roku wysokość odsetek maksymalnych nie będzie mogła przekraczać dwukrotności odsetek ustawowych. A zatem przy odsetkach ustawowych w wysokości 5%, odsetki maksymalne nie będą mogły przekroczyć 10 %.
Odsetki za opóźnienie (art. 481 § 2 kc)
W przypadku gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była określona, należą się odsetki ustawowe. Jak już wskazano powyżej obecna wysokość odsetek ustawowych to 8% a więc obecnie wysokość odsetek za opóźnienie to też 8%. Od 1 stycznia 2016 roku jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie nie została określona należeć się będą odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych. A zatem przy zachowaniu aktualnej stopy referencyjnej NBP wynoszącej 1,5% odsetki ustawowe za opóźnienie będą wynosić 7%.
Odsetki maksymalne za opóźnienie (art. 481 § 21 kc)
W obecnym stanie prawnym dla ustalenia maksymalnych odsetek za opóźnienie stosuje się art. 359 kc i wynoszą one obecnie 10 %. Od 1 stycznia 2016 roku do Kodeksu cywilnego wprowadzony zostanie przepis określający wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie. Maksymalna wysokość tych odsetek nie będzie mogła przekroczyć dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie. A więc maksymalne odsetki ustawowe za opóźnienie nie będą mogły przekroczyć 14%.
Odsetki (ustawowe) za opóźnienie w transakcjach handlowych
Obecnie odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych (jeżeli strony nie uzgodniły wyższych odsetek) obliczane są sposób określony w art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej tj. 200% podstawowej stopy kredytu lombardowego NBP, i 2%, lecz nie mniej niż 8%) i wynoszą 8%. Od 1 stycznia 2016 roku wysokość odsetek ustawowych w transakcjach handlowych za opóźnienie będzie równa sumie stopy referencyjnej NBP i 8 punktów procentowych, a więc będą wynosić 9,5%.
