Darowizna mieszkania na rzecz dziecka – jakie są skutki podatkowe
2020-10-09
Darowizna mieszkania na rzecz dziecka i jego małżonka ma różne skutki podatkowe – przypomina Michał Dec, radca prawny, doradca podatkowy, partner w kancelarii KNDP.
O czym trzeba pamiętać, planując przekazanie nieruchomości w rodzinie?
Z punktu widzenia nabywców nieruchomości najważniejsze jest uprawnienie się, czy nabycie nieruchomości będzie zwolnione z podatku lub preferencyjnie opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn.
Zazwyczaj wiąże się to z koniecznością spełnienia określonych warunków formalnoprawnych, takich jak zgłoszenie nabycia darowizny lub spadku do urzędu skarbowego w celu skorzystania z ulgi mieszkaniowej lub całkowitego zwolnienia z podatku od spadku. Podatnicy bardzo często nie dopełniają tych obowiązków. O ile po nabyciu nieruchomości w drodze darowizny lub nieodpłatnego zniesienia współwłasności nabywcy będą uprawnieni do skorzystania z ulg bez konieczności informowania urzędu, o tyle w dziedziczeniu złożenie zeznania podatkowego będzie warunkiem formalnym do skorzystania z preferencji. Niedopełnienie takich obowiązków jest jednym z głównych powodów sporów podatników z organami podatkowymi.
Są jeszcze jakieś inne opcje?
W przypadku osób należących do dalszej rodziny warto zastanowić się nad przeniesieniem nieruchomości w drodze umowy dożywocia w zamian za dożywotnią opiekę. Taka umowa nie podlega przepisom podatku od spadku i darowizn.
Czy zawsze przy darowiźnie nieruchomości konieczna będzie wizyta u notariusza?
W darowiznach własności nieruchomości lub spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego znajdujących się na terenie Polski konieczne jest zawarcie umowy pomiędzy darczyńcą i obdarowanym przed notariuszem. Wizyta u notariusza jest warunkiem koniecznym skuteczności przeniesienia własności na obdarowanego.
Osoby z III grupy podatkowej mogą liczyć na zwolnienie przy nieruchomości w spadku w zamian za opiekę. A co gdy taka osoba skorzystała z ulgi, ale musi od razu sprzedać mieszkanie spadkowe?
Jeżeli nabywca lokalu posiadający uprawnienie do ulgi sprzeda mieszkanie, to zasadnicze znaczenie mają okoliczności sprzedaży. Jeżeli sprzedaż ma na celu uzyskanie środków pieniężnych w celu zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, w szczególności na zakup innego lokalu w celu zaspokajania własnych celów mieszkaniowych, to w takiej sytuacji będzie miał prawo do kontynuacji ulgi mieszkaniowej w podatku od spadków i darowizn. Dodatkowo będzie również uprawniony do skonsumowania ulgi mieszkaniowej w PIT od dochodu uzyskanego ze sprzedaży mieszkania.
Jeżeli sprzedaż lokalu następuje w innym celu niż nabycie nowego lokalu, to w takiej sytuacji będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn od nabycia lokalu ze względu na niespełnienie warunków do ulgi mieszkaniowej oraz dodatkowo będzie zobowiązany do zapłaty PIT od uzyskanego dochodu. W takiej sytuacji dochód będzie w praktyce odpowiadał cenie sprzedaży. Od 2019 r. obowiązują jednak przepisy, które zwalniają z podatku za sprzedaż lokalu, jeżeli spadkodawca nabył lokal nie później niż w ciągu pełnych pięciu lat kalendarzowych poprzedzających sprzedaż.
Na co uważać, gdy rodzice planują dać mieszkanie czy dom dziecku i jego małżonkowi?
Darowizna mieszkania na rzecz dziecka oraz jego małżonka wiąże się z różnymi skutkami podatkowymi.
Darowizna na rzecz dziecka co do zasady jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn bez limitu, czyli bez względu na wartość. Ale już darowizna na rzecz dziecka i jego małżonka do majątku wspólnego lub do ich majątków odrębnych jest zwolniona z podatku w tej części, w której obdarowanym jest dziecko, natomiast opodatkowana w tej części, w której obdarowanym jest małżonek dziecka. Małżonek dziecka będzie jednak uprawniony do skorzystania z ulgi mieszkaniowej. Jeżeli nie zdoła spełnić warunków ulgi mieszkaniowej w podatku od spadków i darowizn, np. ze względu na posiadanie innych lokali lub brak możliwości zamieszkania w lokalu, będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn, który zostanie pobrany przez notariusza jako płatnika. Podatek będzie należny według stawek i progów dla I grupy podatkowej, a jego łączna wartość nie przekroczy 7 proc. wartości rynkowej udziału w mieszkaniu.
Wywiad został opublikowany w internetowym i papierowym wydaniu dziennika ,,Rzeczpospolita”
