EXIT TAX – uszczelnienie systemu podatkowego kosztem interesu przedsiębiorców?

Dyrektywą Rady Unii Europejskiej nr 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. państwa członkowskie Unii Europejskiej zostały zobowiązane do ustanowienia przepisów przeciwdziałających unikaniu opodatkowania, w tym wprowadzenia podatku od niezrealizowanych zysków kapitałowych zwanego także exit tax.

Zgodnie z założeniami opublikowanego rządowego projektu ustawy z dnia 24 sierpnia 2018 r. istotą exit tax ma być opodatkowanie niezrealizowanych zysków kapitałowych ze zbycia składników majątku (w tym przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części)w związku z przeniesieniem przez podatnika będącego osobą fizyczną lub osobą prawą aktywów do innego państwa lub ze zmianą rezydencji podatkowej, a więc sytuacji gdy dotychczasowe państwo miejsca prowadzenia przez niego działalności gospodarczej traci prawo do opodatkowania dochodów wypracowanych faktycznie w okresie gdy podatnik podlegał jeszcze jurysdykcji podatkowej tego państwa. Dyrektywa w art. 5 ust. 1 wskazuje, że opodatkowaniu będą podlegać wartości rynkowe aktywów przenoszonych przez przedsiębiorców:

– ze swojej siedziby głównej do stałego zakładu w innym państwie członkowskim lub
w państwie trzecim i odwrotnie,
– przenoszących swoją rezydencję podatkową do innego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, chyba że aktywa pozostają faktycznie powiązane ze stałym zakładem
w pierwszym państwie członkowskim;
– przenoszących działalność gospodarczą prowadzoną przez swój stały zakład z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego lub do państwa trzeciego.

Zgodnie z projektem dla podatników podatku CIT stawka podatku wynosić ma 19% podstawy opodatkowania, zaś dla podatników podatku PIT – 3% i 19% podstawy opodatkowania.

Wyznaczony termin wdrożenia przedmiotowej dyrektywy w życie upływa w dniu 31 grudnia 2019 r. jednakże projektodawcy przewidują, że omawiane przepisy prawne będą obowiązywać już z dniem 1 stycznia 2019 r.

Przedsiębiorcy wskazują, że nowe przepisy zniechęcą potencjalnych inwestorów do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, jak również stanowią istotną ingerencje
w przyznane im traktatowo swobody przepływu kapitału, usług i ludzi, zatem czy dyrektywa nie stanowi zbyt daleko idącej ingerencji w sferę przyznanych przedsiębiorcom praw?