Jak bronić się przed uciążliwym zapachem z sąsiedniej nieruchomości
2021-03-08
– Czy właściciel hotelu, obok którego powstała przetwórnia rybna może domagać się zakończenia działalności przez przedsiębiorcę prowadzącego przetwórnię. Powodem jest zapach z przetwórni, który przeszkadza gościom hotelu i powoduje spadek liczby klientów.
Sprawa immisji zapachowych jest jedną z najbardziej problematycznych w tzw. sporach sąsiedzkich. Brak jednoznacznych norm prawnych, które określałyby czym jest „odór” utrudnia ocenę tego, czy dany zapach zakłóca korzystanie z nieruchomości ponad „przeciętną miarę” (art. 144 kodeksu cywilnego). O ile przepisy ustawy prawo ochrony środowiska nie wprowadziły odpowiedniej normy dotyczącej ochrony powietrza przed zapachami, lecz tylko przed określonymi substancjami w powietrzu (art. 85), to jednak zakres stosowania art. 144 k.c. jest o wiele szerszy i pozwala na walkę z odorem.
W orzecznictwie sądowym dotyczących immisji zapachowych zawraca się uwagę na metodę olfaktometrii dynamicznej (norma PN-EN 13725:2007), która pozwala na ocenę stężeń zapachowych. Niemniej jest to metoda, która wymaga stosunkowo dużych stężeń zapachowych w badanych próbkach gazów. Dlatego też w praktyce biegli sądowi niejednokrotnie oznaczają ilościowo indywidualne związki odorotwórcze, dokonują bezpośrednich ocen sensorycznych [red.: za pomocą zmysłów] w terenie, z wykorzystaniem przyjętej skali intensywności zapachu bądź opisu werbalnego.
Nie bez znaczenia dla spraw „odrowych” są również decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach, które określają warunki realizacji przedsięwzięcia, w tym działania mające zapobiegać skutecznie odorowi (patrz: wyrok WSA w Olsztynie z 24 stycznia 2017 r., II SA/Ol 1267/16), czy decyzje o wstrzymaniu działalności w zakresie, w jakim jest to niezbędne dla zapobieżenia pogarszaniu stanu środowiska (art. 364 prawa ochrony środowiska).
W praktyce trudno zakładać, aby sądy w sprawach o tego rodzaju immisję orzekały w taki sposób, który byłby równoznaczny z zakończeniem działalności przez przedsiębiorcę. Powszechnym jest natomiast określanie przez sądy obowiązku zastosowania wskazanych metod ograniczenia stężenia uciążliwych zapachów (odorów). Można wskazać przykładowo na wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z 14 marca 2019 r. (II Ca 116/17), w którym zobowiązano hodowcę drobiu do:
– zwiększenia szybkości wentylacji powietrza wewnątrz zakładu, uszczelnienia oraz wprowadzenia izolacji ścian w celu unikania nieprawidłowej gospodarki cieplnej;
– utrzymywania właściwego poziomu wilgotności oraz pH podłoża, a także wilgotności powietrza wewnątrz;
– doboru odpowiedniej diety pokarmowej;
– zastosowania biofiltracji powietrza, przy zastosowaniu mieszanki trzech złóż biofiltracyjnych na bazie torfu, słomy i trocin, bądź przy zastosowaniu komory fitotronowej;
Brak wykonania orzeczenia jest zagrożony grzywną (zamienną na areszt), obowiązkiem zapłaty określonej sumy pieniężnej lub odszkodowaniem (art. 1050 i nast. Kodeksu postępowania cywilnego).
Podstawa prawna: Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2020 r., poz. 1740)
Odpowiedzi została opublikowana w internetowym i papierowym wydaniu dziennika ,,Rzeczpospolita”
