Jak jest opodatkowany prąd z paneli fotowoltaicznych
2020-11-02
Opłacalność kosztowa, ulgi, dofinansowanie oraz ekologia coraz częściej skłaniają do montowania paneli słonecznych na własnych budynkach mieszkalnych Przed podjęciem decyzji trzeba jednak rozważyć także kwestie podatkowe.
Odnawialne źródła energii zyskują na popularności również wśród indywidualnych konsumentów, nazywanych prosumentami. Przeciętny Kowalski montujący panele na dachu swojego domu powinien jednak zwrócić uwagę także na kwestię rozliczeń podatkowych w tym zakresie.
Zgodnie z regulacjami ustawy o odnawialnych źródłach energii prosumenci, czyli osoby, które same wytwarzają energię elektryczną na własne potrzeby – najczęściej w instalacjach fotowoltaicznych – nadwyżki wytworzonej energii wprowadzają do sieci energetycznych. Działanie prosumenta nie jest jednak nakierowane na zyski, a za przekazane nadwyżki nie otrzymuje zapłaty. Rozliczenie nadwyżek wprowadzonych do sieci następuje na zasadzie wymiany. Nadwyżki mogą być następnie pobrane przez prosumenta, jednak w stosunku 0,7 lub 0,8 do przekazanej całości. Powstają zatem wątpliwości dotyczące rozliczeń podatkowych w tym zakresie.
Najwięcej wątpliwości powstaje w zakresie podatku od towarów i usług.
Zgodnie z odpowiedzią na interpelację poselską nr 28185 z 1 lutego 2019 r. nadwyżki energii elektrycznej przesyłane do sieci przez prosumenta powinny być opodatkowane VAT. Jeżeli prosument jest czynnym podatnikiem, to podlega wszystkim regulacjom tego podatku w zakresie sprzedaży energii elektrycznej. Dodatkowo może jednak obniżyć kwotę podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dotyczących budowy i eksploatacji mikroinstalacji.
Ponadto, jak wskazano w analizowanej odpowiedzi, jeśli przysłowiowy prosument Kowalski nie jest czynnym podatnikiem VAT (np. nie prowadzi działalność opodatkowanej VAT i czerpie dochody z umowy o pracę), to może korzystać ze zwolnienia podmiotowego (do 200 tys. zł) przy przekazaniu nadwyżek energii do mikroinstalacji.
Odmienne stanowisko zaprezentował jednak w tym zakresie dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 13 lutego 2020 r. (0113-KDIPT1-1.4012.632.2019. 5.ŻR). W interpretacji tej wskazano, że wprowadzone do sieci nadwyżki mogą być z niej pobrane w późniejszym czasie (w nieco mniejszej ilości niż wprowadzona). Sieć stanowi więc w pewnym sensie magazyn, z którego możliwe jest pobranie energii w przypadku jej niedoborów. W związku z tym, że prosument nie jest uprawniony do otrzymywania wynagrodzenia i energia wprowadzona do sieci jest wyłącznie „magazynowana”, czynność ta nie podlega opodatkowaniu VAT.
Wynika z tego – odmiennie niż z odpowiedzi na interpelacje – że przekazanie nadwyżek energii do sieci nie podlega VAT. Nie ma zatem również możliwości odliczenia podatku naliczonego w związku z budową mikroinstalacji fotowoltaicznej.
PODATEK DOCHODOWY
W przypadku PIT kwestie rozliczeń nie są problematyczne. Działanie prosumenta polegające na wytworzeniu i wprowadzeniu do sieci energetycznej energii wytworzonej z odnawialnych źródeł w mikroinstalacji nie stanowi źródła przychodu. Zgodnie z przywołaną wcześniej odpowiedzią na interpelacje poselską nr 28185 wytwarzanie energii w mikroinstalacji nie stanowi działalności zarobkowej, ponieważ prosument wytwarza energię wyłącznie na własne potrzeby. Nie sprzedaje jej oraz nie może swobodnie rozporządzać nadwyżką energii przez niego wytworzoną. Powstałą nadwyżką energii zarządza firma energetyczna. Może być ona od niej pobrana lub służyć do pokrycia kosztów rozliczenia energii na rzecz prosumenta. Ponadto prosument nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia w zakresie powstania nadwyżki energii. Zatem w przypadku korzystania z mikroinstalacji fotowoltaicznej podatek dochodowy nie przysparza problemów, bo nie ma konieczności jego rozliczania.
TERMOMODERNIZACJA
Mimo braku obowiązków w podatku dochodowym istnieją pewne preferencje związane z inwestycją w mikroinstalację. Chodzi o tzw. ulgę termomodernizacyjną. Ulga ta umożliwia odliczenie od dochodu (przychodu) wydatków poniesionych w roku podatkowym na materiały budowlane urządzenia i usługi związane z termomodernizacją. Do wydatków tych zalicza się m.in. koszty kolektora i ogniwa fotowoltaicznego oraz koszty montażu kolektora i instalacji fotowoltaicznej. Kwota odliczenia ograniczona jest limitem wynoszącym 53 tys. zł, a wysokość wydatków ustalana jest wyłącznie na podstawie faktur wystawionych przez podatników VAT niekorzystających ze zwolnienia z tego podatku.
AKCYZA
W przypadku podatku akcyzowego należy rozważyć dwie sytuację, których skutki mogą być odmiennie traktowane. Dotyczą one wykorzystania energii, która nie zostanie wprowadzona do sieci oraz wykorzystania energii wprowadzonej do sieci i wykorzystanej zgodnie z obowiązującymi limitami.
W pierwszym z wymienionych przypadków możliwe jest zastosowanie zwolnienia na podstawie rozporządzenia ministra finansów z 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego. Na podstawie tego rozporządzenia prosumentowi produkującemu energię przysługuje prawo do zwolnienia z akcyzy. Zwolnienie to dotyczy zużytej energii elektrycznej wyprodukowanej przez generatory o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 megawata przez podmiot, który zużywa tę energię. Jeśli zatem łączna moc mikroinstalacji fotowoltaicznej nie przekracza 1 MW, to wyprodukowana i zużyta energia – niewprowadzona do sieci – nie podlega opodatkowaniu akcyzą. Dodatkowo, w takim przypadku nie jest konieczne przeprowadzanie pomiarów zużytej energii i jej dokumentowanie.
Drugi przypadek dotyczy sytuacji, gdy energia elektryczna wprowadzana jest do sieci, a następnie z niej pobierana w ramach określonych limitów. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku akcyzowym przedmiotem opodatkowania akcyzą jest sprzedaż energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju. Ponadto należy wskazać, że przez nabywcę końcowego rozumie się podmiot nabywający energię, nieposiadający koncesji na wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią.
Sprzedaż energii przez dostawcę (firmę energetyczną) – co ma miejsce w przypadku energii wprowadzonej do sieci przez prosumenta – na jego rzecz jest zatem opodatkowana akcyzą. Podatnikiem jest z tego tytułu dystrybutor, czyli firma energetyczna, z którą prosument ma podpisaną umowę na rozliczanie produkowanej przez niego energii. Przepisy ustawy o podatku akcyzowym nie wprowadzają szczególnego rodzaju opodatkowania sprzedaży energii elektrycznej na rzecz wytwórców energii z odnawialnych źródeł w mikroinstalacjach, czyli prosumentów. Wynika więc z tego, że podatek akcyzowy rozliczy sprzedawca energii na rzecz prosumenta, czyli dystrybutor będący firmą energetyczną. Prosument zaś zapłaci akcyzę, jednak pośrednio, tzn. poprzez rozliczenia z operatorem (firmą energetyczną).
podstawa prawna: art. 2 pkt 27a, art. 3 i art. 4 i art. 40 ustawy z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 2389 ze zm.)
podstawa prawna: art. 15 ust. 1 i 6, art. 86 ust. 1 i 2 oraz art. 88 ust. 3a pkt 2 i ust. 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.)
podstawa prawna: art. 9 ust. 1 pkt 4 i art. 11 ust. 1 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 722)
podstawa prawna: § 5 rozporządzenia ministra finansów z 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz.U. z 2018 r. poz. 2525)
ZDANIEM AUTORA
Andrzej Jagiełło, doradca podatkowy w Sendero Tax & Legal
PROSUMENT NIE MOŻE ZUŻYWAĆ ENERGII NA FIRMOWE CELE
Najwięcej wątpliwości w ramach rozliczeń podatkowych związanych z wykorzystaniem własnej energii budzą kwestie związane z podatkiem od towarów i usług. Niemniej jednak interpretacja dyrektora KIS z lutego br. daje nadzieje na brak konieczności rozliczania VAT nawet przez czynnych podatników podatku od towarów i usług. Wykorzystywanie własnej energii i rozliczanie jej zgodnie z przepisami o odnawialnych źródłach energii nie powinno więc przynosić kłopotliwych rozliczeń oraz obciążeń podatkowych. Należy jednak pamiętać, że prosument nie może zużywać energii na cele związane z działalnością gospodarczą. Jeśli więc we własnym domu lub podwórku prowadzi działalność gospodarczą i chce skorzystać z odnawialnych źródeł energii, to jego rozliczenia z fiskusem mogą się znacznie skomplikować.
Artykuł ukazał się w internetowym i papierowym wydaniu dziennika ,,Rzeczpospolita”
