„Martwe podmioty” i ich rozwiązanie i wykreślenie z KRS

1) oddalając wniosek o ogłoszenie upadłości lub umarzając postępowanie upadłościowe, sąd upadłościowy stwierdzi, że zgromadzony w sprawie materiał daje podstawę do rozwiązania bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego;

2) oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości lub umorzono postępowanie upadłościowe z tego powodu, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania;

3) wydano postanowienie o odstąpieniu od postępowania przymuszającego lub jego umorzeniu;

4) mimo wezwania sądu rejestrowego nie złożono rocznych sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe;

5) mimo dwukrotnego wezwania sądu rejestrowego nie wykonano innych obowiązków, o których mowa w art. 24 ust. 1 ustawy o KRS (przykładowo nie zgłosi aktualnego składu zarządu bądź aktualnego adresu siedziby spółki).

Brzmienie przepisu art. 25 ust. 1 ustawy o KRS wskazuje na brak swobody decyzyjnej po stronie sądu rejestrowego w powyższym zakresie, zatem sąd rejestrowy obligatoryjnie z urzędu wszczyna postępowanie o wykreślenie podmiotu bez przeprowadzenia likwidacji w razie zaistnienia którejkolwiek z podanych wyżej przesłanek. Przeszkodą do prowadzenia postępowania o rozwiązanie podmiotu nie jest brak organu lub osób upoważnionych do reprezentacji podmiotu, co wynika z treści art. 25b ust. 2 zd.2 ustawy o KRS.

1) zawiadomienia podmiotu wpisanego do rejestru o wszczęciu tego postępowania, wzywając go jednocześnie do wykazania, że faktycznie prowadzi działalność i że posiada majątek, ze wskazaniem jego składników, w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania, z pouczeniem o skutkach braku odpowiedzi na wezwanie sądu,

2) ogłoszenia o wszczęciu tego postępowania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (może zarządzić zamieszczenie ogłoszenia także w dzienniku lub czasopiśmie oraz podać je do publicznej wiadomości w inny sposób, taki jaki uzna za odpowiedni; w przypadku braku organu uprawnionego do reprezentacji lub aktualnego adresu podmiotu wpisanego do rejestru ogłoszenie zastępuje zawiadomienie o wszczęciu postępowania),

3) zbadania, czy podmiot w stosunku do którego wszczęto postępowanie, posiada zbywalny majątek i czy faktycznie prowadzi działalność.

1) nazwę sądu rejestrowego prowadzącego postępowanie, nazwę (firmę) podmiotu, numer podmiotu w rejestrze, ostatni ujawniony w rejestrze adres siedziby oraz informację o celu prowadzonego postępowania;

2) wezwanie skierowane do wszystkich osób, których uzasadniony interes mógłby sprzeciwiać się rozwiązaniu podmiotu bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego i jego wykreśleniu z rejestru, do zgłaszania okoliczności przemawiających przeciwko rozwiązaniu w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia;

3) pouczenie, że w przypadku stwierdzenia, że podmiot wpisany do rejestru nie posiada zbywalnego majątku i faktycznie nie prowadzi działalności, sąd rejestrowy może orzec o rozwiązaniu tego podmiotu bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego i zarządzić jego wykreślenie z rejestru.

Realizując obowiązek ustalenia, czy podmiot posiada zbywalny majątek i czy faktycznie prowadzi działalność, sąd rejestrowy może zwrócić się o udzielenie informacji do organów podatkowych, organów prowadzących rejestry i ewidencje publiczne lub innych organów administracji publicznej oraz do organizacji społecznych, o czym stanowi art. 25c ustawy o KRS. Organy, o których mowa to urząd skarbowy, ZUS, sąd wieczystoksięgowy, rejestr zastawów, CEPiK. Wydaje się, że w momencie, gdy dany podmiot nie zareaguje na zawiadomienie i ogłoszenie o wszczęciu wobec niego postępowania o rozwiązanie bez likwidacji, zwrócenie się przez sąd rejestrowy do ww. organów powinno być raczej regułą, pomimo że wskazany przepis ma charakter fakultatywny. Trudno bowiem wyobrazić sobie sytuację, w której sąd rejestrowy zdecydowałby się orzec o rozwiązaniu podmiotu i jego wykreśleniu z rejestru bez wcześniejszego wystąpienia z zapytaniami do ww. organów. Dopiero bowiem w sytuacji, w której postępowanie wykaże, że dany podmiot nie posiada zbywalnego majątku i faktycznie nie prowadzi działalności, sąd rejestrowy orzeka o jego rozwiązaniu bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego i zarządza jego wykreślenie z Rejestru (art. 25d ust. 1 ustawy o KRS).

Co istotne, przeszkodą do wydania postanowienia o rozwiązaniu podmiotu nie są niezaspokojone zobowiązania ciążące na podmiocie wpisanym do rejestru lub nieściągalne wierzytelności. Stanowi o tym art. 25d ust. 2 ustawy o KRS. Rozwiązanie to podyktowane jest dotychczasową praktyką wskazującą, że w samym istnieniu danego podmiotu, która nie ma majątku, nie sposób upatrywać możliwości zaspokojenia wierzycieli.

Jeśli sąd rejestrowy ustali, że zbywalny majątek podmiotu istnieje lub faktycznie prowadzona jest działalność, umarza postępowanie o rozwiązanie podmiotu bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Może to zrobić także, jeśli zachodzą inne istotne okoliczności przemawiające przeciwko rozwiązaniu tego podmiotu bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, w tym

w szczególności uzasadnione interesem wierzyciela (art. 25d ust. 3 ustawy o KRS). Ustawodawca nie zdefiniował wprost pojęcia „istotna okoliczność”, pozostawiając w ten sposób sądowi rejestrowemu swobodną decyzję w ocenie stanu faktycznego.