Nowelizacja ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

2017-10-06

Celem wprowadzonych zmian było przede wszystkim rozszerzenie istniejącej ochrony roszczeń pracowników pozbawionych pracy oraz świadczeń z tego tytułu, a także przyspieszenie uzyskania pomocy finansowej w razie faktycznego zaprzestania działalności przez pracodawcę.

Najważniejsze z nich to, po pierwsze, wydłużenie okresów referencyjnych między rozwiązaniem stosunku pracy, a datą niewypłacalności pracodawcy, z 9 do 12 miesięcy. Rozszerzono także katalog świadczeń przysługujących pracownikom związanych z wystąpieniem niewypłacalności pracodawcy. Obecnie wypłata należnego pracownikowi ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy może nastąpić również za rok poprzedzający rok, w którym ustał stosunek pracy. Wypłata świadczeń z tego tytułu będzie możliwa także w sytuacji, gdy ustanie stosunku pracy nastąpiło w okresie nie dłuższym niż 4 miesiące po dacie niewypłacalności. Ponadto ustawodawca rozszerzył definicję pracownika. Art. 10 ustawy w jego nowym brzmieniu przewiduje objęcie ochroną roszczeń pracowniczych również takich osób zatrudnionych u pracodawcy, jak: małżonek pracodawcy, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione, rodzice, macocha itd., które obecnie są wyłączone z tej ochrony.

Wprowadzenie nowej definicji „faktycznego zaprzestania działalności”, dookreślenie daty faktycznego zaprzestania działalności oraz uszczegółowienie przepisów normujących ww. instytucję usprawnia z kolei realne zastosowanie instytucji wypłaty zaliczki na poczet świadczeń niezaspokojonych przez pracodawcę, który faktycznie zaprzestał działalności. Wprowadzenie oświadczenia w miejsce dokumentów potwierdzających uprawnienia pracownika dodatkowo uproszcza procedurę wypłacania zaliczek. Z kolei wysokość zaliczki stanowi obecnie kwota niezaspokojonych przez pracodawcę roszczeń pracowniczych, nie wyższą jednak niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu złożenia wniosku o wypłatę zaliczki.

Nowelizacja przewiduje ponadto uporządkowanie i usprawnienie trybu wypłaty świadczeń przez wojewódzkie urzędy pracy m.in. poprzez wprowadzenie następujących rozwiązań:

– w stosunku do tych samych pracowników danego pracodawcy, te same zaległe świadczenia pracownicze mające charakter jednorazowy, będą mogły być wypłacone tylko raz, a zaległe świadczenia okresowe, w tym wynagrodzenie – za okres nie dłuższy niż 3 miesiące,
– przy wypłacie świadczeń podstawę stanowić będzie przeciętne miesięczne wynagrodzenie obowiązujące w dniu złożenia wykazu lub wniosku o wypłatę świadczeń,
– w przypadku odmowy wypłaty świadczeń lub zaliczki przez marszałka województwa wnioskodawca będzie miał 30 dni na podjęcie środków prawnych przed sądem pracy. Termin ten będzie się liczył od daty doręczenia zawiadomienia o odmowie wypłaty.

Dodatkowo nowelizacja wprowadza zwolnienie z opłaty stosunkowej w sprawach z zakresu prawa pracy, dotyczących dochodzenia zwrotu należności powstałych w wyniku realizacji przepisów z zakresu ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy w przypadku, gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 tys. złotych.