Potrzebę zawarcia umowy o wspólnej odpowiedzialności ocenią strony
2021-07-15
O tym, czy istnieje konieczność zawarcia umowy o wspólnej odpowiedzialności materialnej i czy zachowane są wymogi formalne dla jej skutecznego ustanowienia, decydują strony tej umowy.
W jakich przypadkach pracodawca może wymagać podpisania umowy o wspólnej odpowiedzialności materialnej? – pyta czytelnik.
Pracodawca może wymagać zawarcia takiej umowy, jeżeli w konkretnych okolicznościach i warunkach pracy zachodzi potrzeba powierzenia określonego mienia z obowiązkiem jego zwrotu lub wyliczenia się dwóm lub więcej pracownikom. Nie ma znaczenia, czy mamy do czynienia z produkcją, sprzedażą czy świadczeniem usług albo przechowywaniem mienia stanowiącego przedmiot powierzenia i oddzielnego jego rozliczania.
POWIERZENIE MIENIA
Mówiąc o powierzeniu mienia, mówimy o powierzeniu pracownikowi lub grupie pracowników:
– pieniędzy, papierów wartościowych lub kosztowności,
– narzędzi i instrumentów lub podobnych przedmiotów, a także środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego,
– innego mienia,
z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się.
Podstawą łącznego powierzenia mienia jest umowa o współodpowiedzialności materialnej zawarta przez wszystkich pracowników, którzy mają być objęci taką odpowiedzialnością z pracodawcą:
– na piśmie pod rygorem nieważności i
– na podstawie inwentaryzacji przeprowadzonej z ich udziałem lub z udziałem osób przez nich wskazanych.
Tym samym w przypadku wspólnej odpowiedzialności materialnej przy braku po stronie pracowników woli zawarcia takiej umowy, pracodawca nie ma formalnie możliwości, aby wymusić jej zawarcie.
Ustawodawca na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 4 października 1974 r. w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie ustala szereg warunków formalnych, których spełnienie niejako stanowi podstawę skutecznego ustanowienia wspólnej odpowiedzialności materialnej. Tym samym oddał stronom takiej umowy prawo oceny i decyzji, czy w konkretnych okolicznościach faktycznych zachodzi nie tylko potrzeba zawarcia umowy o wspólnej odpowiedzialności materialnej, ale też czy zachowane są wymogi formalne dla jej skutecznego ustanowienia.
PRAKTYCZNA PRZESZKODA
Trzeba jednak pamiętać, że choć przepisy prawa nie precyzują, w jakich konkretnie przypadkach zawarcie umowy o wspólnej odpowiedzialności materialnej jest wymagane, to z uwagi na fakt, iż o potrzebie zawarcia takiej umowy decydują głównie okoliczności, w których zachodzi potrzeba powierzenia mienia pracownikom, to pracownik, który bez uzasadnienia – tzn. pomimo spełnienia wymogów formalnych do prawidłowego i skutecznego ustanowienia takiej odpowiedzialności – odmówi podpisania takiej umowy, nie będzie najprawdopodobniej mógł wykonywać czynności pracowniczych, z którymi to powierzenie mienia jest związane.
Artykuł został opublikowany w internetowym i papierowym wydaniu dziennika ,,Rzeczpospolita”
