System otwarty na podatnika, czyli nowa Ordynacja Podatkowa
2018-09-24
W Sejmie trwają prace nad nową Ordynacją Podatkową. Zgodnie z założeniami, zawarte w projektowanej ustawie regulacje mają służyć zagwarantowaniu ochrony praw podatnika oraz zwiększyć efektywność i skuteczność poboru podatków. Jakie są najważniejsze zmiany?
Po pierwsze – przejrzystość
Rozwiązania zawarte w nowej Ordynacji Podatkowej mają być przyjazne i przejrzyste dla podatnika, co oznacza, że mają zostać napisane prostszym językiem, w sposób czytelny i spójny. Jednocześnie – zgodnie z założeniami – nowa Ordynacja Podatkowa ma być przystosowana do rozwoju gospodarczego i technologicznego.
System otwarty na podatnika
Otwartość ma zostać zagwarantowana poprzez wprowadzenie niewładczych form działania organów podatkowych. W tym zakresie projekt zakłada m.in. wprowadzenie procedury konsultacyjnej (inaczej nazywaną kontrolą na zamówienie), która ma zapewnić podatnikowi – niepewnemu co do poprawności dokonanych rozliczeń – możliwość zwrócenia się do organu podatkowego o skontrolowanie określonej transakcji. Nowa Ordynacja Podatkowa przewiduje również wdrożenie takich instrumentów jak: mediacja podatkowa, umowy pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym (organ podatkowy będzie zobowiązany do odzwierciedlenia uzgodnień w późniejszej decyzji podatkowej) oraz umowy o współdziałanie (tzw. cooperative compliance).
Ochrona praw podatnika
Proponowane regulacje zakładają również powołanie Rzecznika Praw Podatnika, którego zadaniem będzie szeroko rozumiana ochrona praw podatnika. W szczególności do jego obowiązków będzie należeć monitorowanie i analizowanie problemów związanych z tworzeniem i stosowaniem prawa podatkowego oraz opiniowanie projektów aktów normatywnych z zakresu prawa podatkowego pod kątem ochrony praw podatnika.
Pozostałe zmiany
Nowa Ordynacja Podatkowa zakłada także m.in. wprowadzenie postępowań i decyzji cząstkowych, zakaz wydawania decyzji pogarszającej sytuację podatnika przez organ pierwszej instancji w przypadku uchylenia jego decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia czy możliwość skorygowania deklaracji podatkowej w trakcie postępowania podatkowego.
Planowana data wejścia w życie nowej Ordynacji Podatkowej została ustalona na 1 stycznia 2020 r.
Zdaniem Autorki
Projektowane zmiany – mimo ich rewolucyjności – należy ocenić pozytywnie. W razie ich wejścia w życie mogą okazać się one niezwykle ważne dla podatników. Na pochwałę zasługują przede wszystkim rozwiązania wprowadzające niewładcze formy działania organów podatkowych, które w określonych przypadkach mogą nie tylko zwiększyć efektywność i szybkość postępowań podatkowych, ale również zagwarantować bezpieczeństwo podatkowe przedsiębiorców.
