Uprawnienia aktywnych zawodowo rodziców od 2016 r.
2016-06-16
Zasady dotyczące korzystania z uprawnień, związanych z opieką nad dziećmi znacznie zmieniły się po nowelizacji Kodeksu pracy ustawą z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Od 02 stycznia 2016 r. pracujący rodzice będą mogli skorzystać z nowych uprawnień, które według założenia mają uprościć oraz ujednolicić system urlopów. Analizując zmiany trzeba zauważyć, iż w porównaniu do poprzednio obowiązujących przepisów, nowe są niezwykle korzystne dla rodziców. Poniżej przedstawiamy najistotniejsze z nich.
1. Dodatkowy urlop macierzyński włączony do rodzicielskiego
Po zmianach istnieją tylko dwa typy urlopów: urlop macierzyński (20 tygodni – wymiar pozostał bez zmian) oraz urlop rodzicielski (do 32 tygodni w przypadku urodzenia przez kobietę jednego dziecka oraz do 34 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci i więcej). Nowe przepisy połączyły dotychczas obowiązujący dodatkowy urlop macierzyński z urlopem rodzicielskim, przy czym trzeba zaznaczyć, że jego sumaryczna długość nie uległa zmianie.
2. Urlop rodzicielski w ruchomych częściach
Kolejną znaczącą zmianą jest prawo rodzica do wykorzystania 16 tygodni urlopu rodzicielskiego jako tzw. „luźnego urlopu”, po przerwie (w czasie której można świadczyć pracę), a nie jak to miało miejsce przed zmianą przepisów, gdy części urlopu rodzicielskiego obligatoryjne musiały przypadać po sobie. Jednak liczba wykorzystanych w tym trybie części urlopu pomniejsza liczbę części przysługującego urlopu wychowawczego. Rodzic może wykorzystać urlop rodzicielski maksymalnie w 4 częściach (dotychczas w 3) nawet do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. Ponadto, z urlopu rodzicielskiego mogą korzystać oboje rodzice jednocześnie, przy czym jego łączny wymiar nie może wówczas przekroczyć 32 lub 34 tygodni.
3. Praca na urlopie rodzicielskim
Pracownikowi zostało przyznane także prawo do łączenia urlopu rodzicielskiego z możliwością wykonywania pracy u pracodawcy, przy czym rodzic-pracownik może wykonywać pracę w wymiarze nie wyższym niż ½ etatu, a wymiar jego urlopu rodzicielskiego będzie proporcjonalnie wydłużony w stosunku do czasu świadczenia przez niego pracy – maksymalnie do 64 tygodni (jedno dziecko) lub do 68 tygodni (dwoje lub więcej dzieci).
4. Dłuższy okres na wykorzystanie urlopu ojcowskiego
Przepisy stały się także łaskawsze dla ojców-pracowników, którzy max. 2 tygodniowy urlop ojcowski mogą wykorzystać do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia. Uprawnienie ojca zostało więc wydłużone o cały rok oraz fakultatywnie podzielone na maksymalnie dwie części, każda po tydzień.
5. Uprawnienia rodzicielskie do podziału nie tylko z rodzicem – pracownikiem
Nowe przepisy wprowadziły możliwość dzielenia się uprawnieniami związanymi z opieką nad dzieckiem pomiędzy rodzicami posiadającymi status pracownika (podlegającymi obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu) i rodzicami objętymi dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym (np. prowadzący działalność gospodarczą). Przykładowo, ojciec -pracownik ma prawo do skorzystania z urlopu macierzyńskiego w sytuacji, gdy matka posiadająca ubezpieczenie społeczne w razie choroby i macierzyństwa na innej podstawie aniżeli stosunek pracy, np. prowadząca działalność gospodarczą przerywa korzystanie z zasiłku macierzyńskiego po co najmniej 14 tygodniach.
Na podobnych zasadach rodzice mogą dzielić się urlopem rodzicielskim.
6. Dłuższy czas na wniosek
Okresy, do których pracownicy powinni składać wnioski dotyczące uprawnień rodzicielskich zostały wydłużone z 14 do 21 dni.
7. Elastyczna opieka nad dzieckiem do 14 roku życia
Pracownikowi dotychczas przysługiwały także 2 dni zwolnienia od pracy w związku z opieką nad dzieckiem do 14 roku życia. Od stycznia 2016 r. rodzic ma możliwość wyboru pomiędzy wspomnianym zwolnieniem z 2 dni od pracy lub wykorzystaniem do 16 godzin nieobecności w pracy z tego tytułu.
