Z kurierem sprawa nie zawsze jest oczywista

Popularyzacja zakupów internetowych doprowadziła do rozwoju branży usług kurierskich. Wybór sposobu dostawy to dla kupującego kwestia wtórna – kluczową rolę odgrywa przecież sam produkt. Jednak gdy dotrze on uszkodzony lub w ogóle nie trafi w ręce nabywcy, pojawia się pytanie, co dalej. Odpowiedź nie jest tak oczywista.

Definicja usług kurierskich była zawarta w ustawie o łączności, nie znalazła jednak odpowiednika w zastępujących ją aktach prawnych, w tym w obowiązującym prawie pocztowym. Wyróżniono w nim kategorię przesyłki kurierskiej, którą jest przesyłka listowa będąca przesyłką rejestrowaną lub paczka pocztowa, przyjmowana, sortowana, przemieszczana i doręczana w sposób łącznie zapewniający m.in. bezpośredni odbiór przesyłki pocztowej od nadawcy oraz doręczenie przesyłki pocztowej bezpośrednio do rąk adresata. Paczka pocztowa to natomiast przesyłka rejestrowana, niebędąca przesyłką listową, o masie do 20 kg i określonych wymiarach, z których żaden nie może przekroczyć 2 m albo 3 m dla sumy długości i największego obwodu mierzonego w innym kierunku niż długość.

Na pierwszy rzut oka widać już, że zdekodowanie pojęć wykorzystanych w prawie pocztowym nie jest prostym zadaniem. Kluczowym z punktu widzenia zastosowania przepisów ustawy pojęciem jest usługa pocztowa. Stanowi ją m.in. doręczanie i przemieszczanie przesyłek pocztowych, rozumianych jako rzeczy opatrzone oznaczeniem adresata i adresem, przedłożone do przyjęcia lub przyjęte przez operatora pocztowego w celu przemieszczenia i doręczenia adresatowi. Nie jest nią natomiast przewóz rzeczy innych niż korespondencja, wykonywany na podstawie odrębnych przepisów.

Ustalenie, które przepisy – prawa pocztowego, czy prawa przewozowego – znajdują zastosowanie, jest zatem problematyczne z uwagi na wzajemne krzyżowanie się zawartych w nich pojęć.

Inny jest tryb wniesienia i rozpatrzenia reklamacji, przy czym – co jest wspólne obydwu ustawom – dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym przysługuje po bezskutecznym wyczerpaniu drogi reklamacji.

W odmienny sposób ukształtowano również kwestię początku biegu terminu przedawnienia roszczeń. W prawie pocztowym jest to dzień nadania przesyłki pocztowej, w prawie przewozowym zależy on natomiast od tytułu dochodzenia roszczeń – utraty, ubytku, uszkodzenia czy też zwłoki w dostarczeniu przesyłki.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów dostrzegł istniejący problem. Zasugerował, by konsumenci przy nadawaniu przesyłek zwracali uwagę na rodzaj zawieranej umowy. Określając cechy zawartości przesyłki powinni domagać się wyraźnego zaznaczenia w liście przewozowym, czy usługa wykonywana na jego rzecz jest usługą pocztową, czy też przewozową. Urząd rodzaj usługi powiązał z zawartością przesyłki, co – w świetle rozważań obok – nie wydaje się być trafnym i uniwersalnym rozwiązaniem. Niewątpliwie chaos legislacyjny znacznie utrudnia odbiorcom usług kurierskich obronę swoich praw i dochodzenie przysługujących im roszczeń. Jedynym skutecznym rozwiązaniem sytuacji wydaje się być wyraźne uregulowanie tej kwestii przez ustawodawcę.

Artykuł ukazał się w dzienniku „Rzeczpospolita” w dniu 07-06-2019 r.