Zgodę na połączenie firm poprzedza odpowiedni wniosek

2017-12-18

Jednym z rodzajów postępowań prowadzonych przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) jest postępowanie antymonopolowe w sprawach koncentracji. Wszczyna się je z urzędu lub na wniosek (art. 49 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów). W praktyce jednak organ nie wszczyna z urzędu postępowania antymonopolowego w sprawach koncentracji. Art. 94 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wyraźnie wymienia zainteresowane strony, którymi są: wspólnie łączący się przedsiębiorcy, przedsiębiorca przejmujący kontrolę, wszyscy przedsiębiorcy biorący udział w utworzeniu wspólnego przedsiębiorcy, przedsiębiorca nabywający część mienia innego przedsiębiorcy, oraz przedsiębiorca dominujący dokonujący koncentracji za pośrednictwem co najmniej dwóch przedsiębiorców zależnych. Ponadto tylko strony posiadające informacje, pozwalające ocenić stopień planowanej koncentracji. Z urzędu natomiast wszczynane są postępowania sankcyjne już w związku, z naruszeniem przepisów z zakresu koncentracji.

Zgłoszenie i wniosek

Podstawą do wszczęcia postępowania w sprawie jest zgłoszenie zamiaru koncentracji poprzez złożenie wniosku, którego wzór stanowi tzw. załącznik WID do rozporządzenia Rady Ministrów z 23 grudnia 2014 roku. Wniosek ten stanowi wykaz informacji i dokumentów, które powinno zawierać zgłoszenie. Formularz należy sporządzić zgodnie z numeracją rozdziałów i punktów Załącznika WID. Przedłożenie informacji i dokumentów, zgodnie z chronologią wskazaną w WID niewątpliwie wpływa na szybkość procedowania Prezesa UOKiK. Wszystkie dokumenty powinny być przedłożone w formie oryginału lub kopii poświadczonej przez organ administracji publicznej, notariusza, adwokata, radcę prawnego lub upoważnionego pracownika przedsiębiorcy. Na przedsiębiorcę, który podał nieprawdziwe dane, choćby nieumyślnie Prezes UOKiK może nałożyć w drodze decyzji karę pieniężną w wysokości do 50 000 000 euro (art. 106 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów). W przypadku braku dysponowania określonymi danymi, które strona jest obowiązana złożyć, należy podać dane szacunkowe, a w przypadku ich uzyskania, uzupełnić w trakcie postępowania.

Zgłoszenie należy dodatkowo przygotować w wersji elektronicznej (CD-ROM, DVD, inny elektroniczny nośnik danych lub przesłać pocztą elektroniczną na adres e-mail właściwego departamentu urzędu). Dokumenty przedkłada się w języku polskim, a jeżeli dokument został sporządzony w języku obcym, należy złożyć poświadczone przez tłumacza przysięgłego tłumaczenie na język polski. Dodatkowo przedsiębiorca zobowiązany jest uiścić od wniosku opłatę określoną w rozporządzeniu – aktualnie to 5 tys. złotych. Można to zrobić gotówką w kasie lub przelewem na rachunek bankowy urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę zgłaszającego zamiar koncentracji. Opłata nie podlega zwrotowi w przypadku zwrotu wniosku o wszczęcie postępowania antymonopolowego w sprawach koncentracji lub umorzenia postępowania. Zgłoszenia tej samej koncentracji może dokonać odrębnie każdy ze zobowiązanych przedsiębiorców. Ze względów praktycznych wskazane jest jednak opracowanie wspólnego WID, aby zapobiec ewentualnym rozbieżnością, co skłaniałoby organ do dodatkowych wyjaśnień i wydłużyło postępowanie.

Termin na załatwienie

Postępowanie toczące się przed Prezesem Urzędu może być dwuetapowe. Jeżeli kontrola koncentracji nie jest szczególnie skomplikowana i nie będzie wymagała przeprowadzenia np. badania rynku, to powinno się ono zakończyć w podstawowym terminie miesiąca od dnia jego wszczęcia. Jest to ustawowy termin określający długość postępowania w sprawach koncentracji. Może być on być przedłużony na skutek oczekiwania na zgłoszenie pozostałych uczestników koncentracji, konieczności usunięcia braków (m.in. nieuiszczenia opłaty) lub uzupełnienia niezbędnych informacji.

Na wydłużenia postępowania może wpłynąć wystosowanie zastrzeżeń do przedsiębiorcy. Zdarza się, to gdy istnieje duże prawdopodobieństwo ograniczenia konkurencji w związku z planowaną koncentracją. Zastrzeżenia przedstawiane są w formie postanowienia, adresat może się do nich ustosunkować w ciągu 14 dni od dnia doręczenia. W praktyce rzadko są wydawane, ale mogą też doprowadzić do wydania decyzji warunkowej. W żadnym wypadku jednak terminy nie mogą w sposób sztuczny prowadzić do przedłużania postępowania. Terminy administracyjne mają w pierwszej kolejności dyscyplinować pracę organu.

Zdaniem autorki

W związku z niepewnością co do decyzji kończącej postępowania w sprawie koncentracji i długości jego trwania, mówi się o tzw. okresie przejściowym transakcji „interim period”, czyli czasie, w którym strony transakcji nie mają formalnego wpływu na nabywaną rzecz. Stąd dobrze jest uregulować kwestię funkcjonowania przedmiotu transakcji w tym czasie, mając na uwadze przepisy o ochronie konkurencji. Słuszne jest też podzielenie transakcje na dwa etapy. Pierwszy, w którym podpisuje się umowę przedwstępną lub zobowiązującą pod warunkiem zawieszającym. I drugi – gdzie w przypadku wydania pozytywnej decyzji przez Prezesa UOKiK, zawiera się umowę przyrzeczoną lub rozporządzającą. Odpowiednie dopracowane zapisy i dokumenty na pewno sprzyjają osiągnięcie zamierzonego celu inwestycji, a czas oczekiwania na decyzję będzie upływał w spokojniejszej atmosferze.

Artykuł został opublikowany w dodatku do dziennika Rzeczpospolita 'Dobra Firma’ z dnia 15.12.2017 r.