Zmiany w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym aportu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części

Kancelaria Gąsiewski Podniesiński Roman & Wspólnicy

Na mocy ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne z dniem 1 stycznia 2018 r. wprowadzony zostanie szereg zmian w podatkach dochodowych. Zmianie ulegną między innymi zasady opodatkowania aportów przedsiębiorstw lub ich zorganizowanych części wnoszonych do spółek kapitałowych. Aktualnie ów transakcje – stosownie do postanowień art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – są neutralne podatkowo.

Ustawa nowelizująca uzależnia utrzymanie neutralności podatkowej ww. transakcji od spełnienia dodatkowego wymogu, mianowicie uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. Do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dodano bowiem art. 12 ust. 13, zgodnie z którym, jeżeli głównym lub jednym z głównych celów wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania nie znajduje zastosowania m.in. przepis art. 12 ust. 4 pkt 25 lit. b tejże ustawy, wyłączający z przychodów wartości wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Z kolei w art. 12 ust. 14 ww. ustawy wprowadzono domniemanie, iż głównym lub jednym z głównych celów aportu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania, jeżeli czynności ta nie zostanie przeprowadzona z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. Analogiczny wymóg i domniemanie zawarto odpowiednio w art. 24 ust. 19 i 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wprowadzona przez ustawę nowelizującą klauzula uzasadnienia ekonomicznego transakcji stanowi tzw. małą klauzulę przeciw unikaniu opodatkowania, która ma za zadanie uszczelnienie systemu podatkowego. Tymczasem celem dokonania powyższych zmian dot. aportów przedsiębiorstw lub ich zorganizowanej części wydaje się być ograniczenie stosowania przez przedsiębiorców optymalizacji podatkowej z wykorzystaniem tego rodzaju transakcji.