Konsekwencje nieuzupełnienia pełnomocnictwa przez profesjonalnego pełnomocnika w postępowaniu podatkowym – wyrok WSA

Podatnik reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika zwrócił się do organu podatkowego z wnioskiem o zwrot nadpłaty podatku. Z uwagi na brak dołączonego do wniosku dokumentu pełnomocnictwa, organ podatkowy wezwał pełnomocnika w trybie art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej do uzupełnienia pisma poprzez przedłożenie pełnomocnictwa szczególnego na aktualnym druku. W sprawie poboczny wątek stanowi fakt, że reprezentowany podmiot udzielił składającemu pismo pełnomocnictwa ogólnego, które ze swej istoty obejmuje upoważnienie do działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej. Po dokonaniu weryfikacji organ podatkowy potwierdził wprawdzie zgłoszenie pełnomocnictwa ogólnego do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych, jednak na dzień złożenia wniosku, tj. grudzień 2018 r. pełnomocnik nie był jeszcze umocowany, gdyż pełnomocnictwo ogólne obejmowało okres począwszy od stycznia 2019 r. W sprawie spornym okazało się jednak co stanowi brak formalny wniesionego podania.

W świetle art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej, jeżeli podanie nie spełnia wymogów określonych przepisami prawa, organ podatkowy wzywa wnoszącego podanie do usunięcia braków w terminie 7 dni z pouczeniem, że niespełnienie tego warunku spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia. Omawiane rozstrzygnięcie Sądu potwierdza w pierwszej kolejności, że przez „osobę wnoszącą podanie” należy rozumieć osobę, która podpisała pismo i to do niej należy skierować wezwanie. Organ podatkowy słusznie nie zwrócił się o uzupełnienie braku do podatnika, a do osoby, która podpisała wniosek jako pełnomocnik. Jednak zdaniem strony, organ podatkowy winien po stwierdzeniu braku pełnomocnictwa zwrócić się bezpośrednio do podatnika z wezwaniem o uzupełnienie braku formalnego pisma poprzez złożenie podpisu pod wnioskiem. Sąd rozpoznający skargę wskazał na już wcześniej sformułowaną w orzecznictwie tezę, że nieuzupełniony brak formalny podania, jakim jest brak pełnomocnictwa, nie może przekształcić się w innego rodzaju brak formalny, czyli jak w okolicznościach sprawy, brak podpisu pod wnioskiem. Sąd podzielił zapatrywanie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 14 lutego 2018 r., sygn. I SA/Gl 1177/17, że brak jest dostatecznego uzasadnienia prawnego, aby wobec nieusuniętego braku pełnomocnictwa w przewidzianym terminie, organ podatkowy miał zwracać się o usunięcie braku formalnego w postaci podpisu bezpośrednio do samej strony. Podobne zapatrywanie wyraził także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 października 2014 r., sygn. II GSK 940/13, w którym stwierdził, że z samego faktu, że pełnomocnik nie uzupełnia braków odwołania w zakresie pełnomocnictwa wynika upoważnienie do wydania postanowienia o pozostawieniu odwołania bez rozpatrzenia.

Orzeczenie jest kolejnym przykładem interpretacji art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej przez sądy administracyjne, zgodnie z którą za brak formalny podania należy uznać każdy przejaw niespełnienia przez podanie wymogów określonych przepisami. W analizowanej sytuacji sąd wprost stwierdził, że zarówno niezłożenie dokumentu pełnomocnictwa w ogóle, jak i złożenie pełnomocnictwa w formie lub o treści nieodpowiadającej wymogom określonym przepisami prawa stanowi brak formalny podania.