MF określi szczegółowe wymogi dla członków zarządów i rad nadzorczych TFI
2020-10-20
Jedną z zasadniczych zmian dotyczących działalności towarzystw funduszy inwestycyjnych, wprowadzonych na podstawie noweli do ustawy o ofercie publicznej z 16 października 2019 r., stało się wprowadzenie wymogu uzyskania zgody KNF na powołanie członka zarządu TFI nadzorującego w towarzystwie system zarządzania ryzykiem lub podejmowanie decyzji inwestycyjnych.
Jednocześnie w odniesieniu do członków zarządu towarzystwa nadzorujących pozostałe obszary, utrzymany został wymóg zawiadomienia KNF, bez konieczności ubiegania się o uzyskanie zgody organu nadzoru na ich powołanie.
W trosce o stabilne i ostrożne zarządzanie
Wraz ze zmianą przepisów podwyższono wymagania w stosunku do członków organów towarzystw, wprowadzając zasadę, że w skład zarządu i rady nadzorczej TFI mogą wchodzić wyłącznie osoby posiadające nieposzlakowaną opinię w związku ze sprawowanymi funkcjami, a także wiedzę, kompetencje i doświadczenie niezbędne do skutecznego, prawidłowego i ostrożnego zarządzania towarzystwem, z uwzględnieniem zakresu, skali i złożoności prowadzonej przez dany podmiot działalności. Na towarzystwa nałożono ponadto obowiązek zapewnienia utrzymywania i doskonalenia przez członków organów tej instytucji wiedzy i kompetencji niezbędnych do należytego wykonywania powierzonych im obowiązków oraz ustanowienia i wdrożenia odpowiednich polityk dotyczących obu wspomnianych obszarów.
Minister Finansów zobowiązany został do dookreślenia w drodze rozporządzenia m.in. szczegółowych kryteriów dotyczących wspominanych wymogów oraz zasad weryfikacji ich spełniania, jak również trybu i warunków postępowania w zakresie utrzymywania i doskonalenia wiedzy i kompetencji członków zarządu i rady nadzorczej TFI.
Do czasu przyjęcia nowego rozporządzenia, zastosowanie znajduje przepis przejściowy, na mocy którego do końca listopada br. utrzymuje się obowiązywanie rozporządzenia normującego dotychczas tryb i warunki prowadzenia działalności przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Na przyjęcie nowego rozporządzenia dla TFI pozostaje zatem coraz mniej czasu.
Lepiej późno niż za późno
Pierwszą wersję projektu rozporządzenia, mającego na celu wykonanie wspomnianej delegacji ustawowej, skierowano do uzgodnień, konsultacji publicznych oraz zaopiniowania w kwietniu 2020 r. Ponad 100 uwag, które zgłoszono do pierwotnej wersji aktu rozstrzygnięte zostały przez Ministerstwo podczas konferencji przeprowadzonej w czerwcu.
Obecnie rynek oczekuje na zakończenie prac legislacyjnych dotyczących projektu rozporządzenia. To ważne, ponieważ czas przewidziany dla TFI na dostosowanie się do nowych wymogów upłynie już 30 maja przyszłego roku. Do tego czasu towarzystwa powinny zatem m. in. podjąć decyzje dot. podziału kompetencji w zarządzie, dostosować składy zarządów, jeśli dotychczas nie spełniały wymogów przewidzianych nową regulacją, wprowadzić niezbędne procedury, oraz, jak wskazano w piśmie UKNF z czerwca br., wystąpić z wnioskami o wyrażenie stosownych zgód do Komisji w „terminie umożliwiającym przeprowadzenie przez Komisję postępowania administracyjnego i wydanie decyzji w sprawie na czas”.
W tym miejscu przypomnieć należy, iż zgodnie z przyjętą przez organ nadzoru wykładnią nowych przepisów, wymóg uzyskania zgody będzie dotyczył wszystkich członków zarządu zamierzających po dniu wejścia w życie nowelizacji ustawy o funduszach inwestycyjnych pełnić funkcje z zakresu nadzoru nad systemem zarządzania ryzykiem lub podejmowaniem decyzji inwestycyjnych, w tym tych, którzy pełnili te funkcje, jeszcze przed uchwaleniem nowych przepisów. Oznacza to, że w najbliższym czasie należy spodziewać się kumulacji wniosków o zatwierdzenie członków zarządu, składanych przez wszystkie działające na rynku towarzystwa.
Tymczasem brak rozporządzenia, które zawierałoby regulacje uszczegóławiające ustawowe wymogi dla członków organów TFI komplikuje sprawy zarówno po stronie KNF odpowiedzialnej za rozpatrzenie wspomnianych wniosków, jak i instytucji nadzorowanych. Skoro od towarzystw oczekuje się terminowego zainicjowania i zakończenia czynności dostosowawczych, w tak istotnych obszarach jak funkcjonowanie organów, to mają one prawo oczekiwać, że zasady, do których powinny się dostosować, zostaną określone również z adekwatnym wyprzedzeniem.
Warto bowiem zauważyć, że jakkolwiek wymogi adresowane do kandydatów do zasiadania w organach TFI określone zostały w ramach ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, to każdy spośród tych wymogów podlega „wypełnieniu treścią” na poziomie projektowanej obecnie regulacji rozporządzenia.
Dopiero wspomniany akt wykonawczy sformułuje precyzyjne kryteria, których wypełnienie warunkować ma dopuszczalność ustalenia, że określone w ustawie wymaganie zostało spełnione w odniesieniu do danej osoby. Za przeprowadzenie oceny i weryfikację w powyższym zakresie odpowiada towarzystwo, a w przypadku członków zarządu TFI, których powołanie wymaga uzyskania uprzedniej zgody KNF, rada nadzorcza. Tu pojawia się problem, bo proces ewaluacji powinien zostać udokumentowany, w tym uwzględniać zgromadzenie i weryfikację rozbudowanej listy dokumentów oraz informacji, jak również uwzględnienie okoliczności, które zostaną szczegółowo opisane w ramach projektowanej dopiero treści rozporządzenia. Jednocześnie ustalenie, przez KNF że dana osoba nie spełnia wspomnianych wymogów obligowałoby nadzorcę, dla którego punkt odniesienia w zakresie takiego ustalenia stanowiłyby zarówno przepisy Ustawy jak i wspomnianego rozporządzenia, do wydania decyzji odmownej, w przypadku w którym powołanie do organu TFI wiązałoby się z obowiązkiem uzyskania zgody Komisji.
Wobec powyższego należałoby oczekiwać jak najszybszego zakończenia prac nad projektem, z pozytywnym rezultatem nie tylko do prowadzonych przez TFI przygotowań związanych z dostosowaniem ich działalności do nowych zasad, ale także dla postępowań KNF mających na celu rozpatrzenie wniosków dotyczących powołania członków zarządu nadzorujących w towarzystwie obszar podejmowania decyzji inwestycyjnych lub zarzadzania ryzykiem. Pozwoliłby to również na uniknięcie „próżni prawnej”, jaka powstałaby wobec utraty z końcem listopada br. mocy prawnej przez obowiązujące obecnie rozporządzenie określające tryb i warunki prowadzenia działalności przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych, przy równoczesnym braku wejścia w życie w jego miejsce nowego aktu prawnego.
Współautorem tekstu jest Tomasz Kamiński, Adwokat
Artykuł ukazał się w dzienniku specjalistycznym ,,Parkiet”
