Poprawiona i druga już odsłona Polskiego Ładu
2022-05-10
Podatnicy, którzy w 2022 roku opodatkowują swoje dochody podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będą mogli zmienić formę opodatkowania w zeznaniu rocznym na zasady ogólne.
Nowy Polski Ład – jakie zmiany przyniesie?
Od stycznia 2022 r. obowiązują przepisy Polskiego Ładu, które wprowadziły szereg nowych rozwiązań w rozliczeniach podatkowych, m.in.: ulgę dla klasy średniej, podwyższenie kwoty wolnej od podatku, podwyższenie pierwszego progu podatkowego dla osób rozliczających się na zasadach ogólnych (skala podatkowa) czy zniesienie możliwości odliczenia od podatku części zapłaconych składek zdrowotnych. Nowe przepisy nie spełniły zapowiedzi Ministerstwa Finansów, które motywowało wprowadzane zmiany korzyściami finansowymi dla szerokiego grona podatników (w szczególności w odniesieniu do tych, którzy zarabiają najmniej). Wprowadzone rozwiązania zrodziły wiele problemów praktycznych u przedsiębiorców, którzy na początku roku borykali się z trudnościami związanymi z wyliczeniem właściwej zaliczki na podatek oraz pracowników, którzy zastanawiali się, dlaczego ich wypłata netto jest niższa w porównaniu z poprzednimi okresami (pomimo zapewnień rządu, że zmiany będą korzystne lub neutralne dla większości podatników). Z tych powodów Ministerstwo Finansów 24 marca 2022 r. zaproponowało projekt ustawy zmieniającej Polski Ład (dalej: PŁ 2.0). Po przeprowadzeniu konsultacji publicznych ministerstwo opublikowało 13 kwietnia 2022 r. projekt uzupełniony o wybrane uwagi zgłoszone w ramach konsultacji.
Co zatem ma się zmienić w ramach proponowanych rozwiązań?
Bez ulgi dla klasy średniej
MF zaproponowało całkowitą likwidację budzącej u podatników szereg wątpliwości ulgi dla klasy średniej. Przepisy w tym zakresie mają zniknąć z ustawy o PIT, począwszy od 1 lipca 2022 r. (tj. daty, w której większość rozwiązań PŁ 2.0 ma wejść w życie). Nowe przepisy będą dotyczyły również dochodów osiągniętych w okresie 1 stycznia – 30 czerwca 2022 r. (odpowiedniego rozliczenia na nowych zasadach podatnicy dokonają w zeznaniu rocznym). Od tej zasady będzie przewidziany jeden wyjątek. Jeśli rozliczenie na zasadach obowiązujących obecnie okaże się dla podatnika korzystniejsze, będzie mógł skorzystać z opcji wyboru dotychczasowych zasad opodatkowania. Wybór będzie dotyczył wyłącznie dochodów osiągniętych w 2022 r.
Obniżenie stawki podatkowej PIT
Kolejną zmianą zapowiedzianą w ramach Polskiego Ładu 2.0 jest zmniejszenie stawki podatkowej podatku dochodowego w ramach pierwszego progu podatkowego skali podatkowej. W odniesieniu do rocznego dochodu nieprzekraczającego 120 tys. zł podatek zostanie obniżony z 17 proc. do 12 proc. Podatek w ramach nowej skali podatkowej będzie obliczany w następujący sposób:
Dochód
Do 120 000 zł
Podatek 12% minus kwota zmniejszająca podatek 3600 zł
Powyżej 120 000 zł 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł
Niższy podatek będzie pobierany już w ramach miesięcznych zaliczek, począwszy od lipca 2022 r. Nową stawkę podatnicy zastosują również w zeznaniu rocznym w odniesieniu do wszystkich dochodów osiągniętych w 2022 r.
Bez zmian pozostaną regulacje w zakresie nowej, wyższej kwoty wolnej od podatku – 30 000 zł oraz drugiego progu skali podatkowej – 120 000 zł.
Wybór sposobu rozliczenia
Ze względu na proponowane zwiększenie preferencji na skali podatkowej (nowa, niższa stawka podatku) względem systemu podatkowego wprowadzonego 1 stycznia 2022 r. projekt Polskiego Ładu 2.0 przewiduje zmianę formy opodatkowania dla osób prowadzących działalność gospodarczą za rok 2022. Podatnicy, którzy w 2022 roku opodatkowują swoje dochody podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będą mogli zmienić formę opodatkowania w zeznaniu rocznym na zasady ogólne (jeśli okażą się one dla nich korzystniejsze). W ramach takiego wyboru nie dojdzie do obowiązku przeliczania miesięcznych zaliczek/kwoty ryczałtu, a wybór będzie dotyczył wyłącznie 2022 r. (wybór nie będzie obowiązywał w kolejnych latach podatkowych).
Zmiana w składce zdrowotnej
Od 1 stycznia 2022 r. podatnicy zostali pozbawieni prawa pomniejszania kwoty podatku dochodowego o kwotę stanowiącą 7,75 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dodatkowo, przedsiębiorcy (podobnie jak dotychczas pracownicy) zaczęli płacić składkę zdrowotną obliczaną od osiągniętego dochodu. Zmieniły się również zasady obliczania składki dla osób opodatkowanych ryczałtem. Polski Ład 2.0 wprowadza następujące zmiany w zakresie składki zdrowotnej:
a) podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych (skali podatkowej)
Brak zmian w porównaniu z zasadami rozliczania składki zdrowotnej obowiązującymi od 1 stycznia 2022 r.,
b) podatek liniowy
Podatnicy zyskają prawo do odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania (a nie od podatku, jak miało to miejsce w ramach rozwiązań funkcjonujących przed 1 stycznia 2022 r.). Kwota odliczenia będzie limitowana i ma wynieść 8700 zł rocznie. Kwota co roku będzie waloryzowana o określoną ustawowo kwotę,
c) ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Podatnicy zyskają prawo do obniżenia przychodu podlegającego opodatkowaniu o 50 proc. składek na ubezpieczenia zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym, jeżeli nie zostały im zwrócone w jakiejkolwiek formie,
d) składki wspólników spółki komandytowo-akcyjnej.
Od 1 stycznia 2022 r. po wejściu w życie Polskiego Ładu spółki komandytowo-akcyjne zyskały na atrakcyjności w obrocie gospodarczym. Wspólnicy SKA na ten moment nie są objęci obowiązkiem odprowadzania składki zdrowotnej i składek na ubezpieczenia społeczne. W wyniku planowanych zmian komplementariusze będą w pełni oskładkowani (wystąpi obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne). Zmiany mają wejść w życie z początkiem 2023 r.,
e) doprecyzowanie w zakresie podlegania pod ubezpieczenie zdrowotne osób powołanych do pełnienia funkcji
W oparciu o wprowadzony do polskiego porządku prawnego przepis art. 66 ust. 1 pkt 35a ustawy o świadczeniach zdrowotnych, obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie.
W związku z powyższym powstało wiele wątpliwości w zakresie tego, kto na podstawie wskazanej regulacji podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ustawodawca zdecydował się na doprecyzowanie przepisów o podleganiu pod ubezpieczenia zdrowotne osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy powołania i objął nim wprost m.in. prokurentów.
Nowa kwota zmniejszająca podatek
Obecnie, w celu potrącenia kwoty zmniejszającej podatek przez płatnika wymagane jest złożenie oświadczenia PIT-2 przez podatnika. Jest to oświadczenie, które uprawnia płatnika do zmniejszenia miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Obecnie obowiązująca zasada stanowi, że zmniejszenia może dokonywać tylko jeden płatnik. Oznacza to, że w przypadku kilku źródeł osiągania dochodów podatnik może wskazać do stosowania zmniejszenia tylko jednego płatnika (np. pracodawcę). Dodatkowo w trakcie roku podatkowego kwota zmniejszająca podatek nie jest stosowana przy obliczaniu zaliczek przez podatników, którzy uzyskują przychody z działalności wykonywanej osobiście (np. z umów zlecenia i o dzieło czy z kontraktów menedżerskich). Takie osoby mogą skorzystać z kwoty wolnej dopiero w ramach złożenia zeznania rocznego.
W ramach PŁ 2.0:
a) podatnik będzie miał prawo swobodniej decydować o zastosowaniu kwoty wolnej przez płatnika w trakcie roku podatkowego – będzie mógł wybrać do trzech płatników, którzy mogą przy obliczaniu zaliczek stosować kwotę wolną od podatku (kwota wolna będzie stosowana przez jednego płatnika, przez dwóch po ½ tej kwoty lub trzech po 1/3 tej kwoty),
b) kwotę wolną w trakcie roku podatkowego będą mogli uwzględniać zleceniodawcy i pozostali płatnicy wypłacający świadczenia z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 ustawy PIT oraz płatnicy pobierający zaliczki od dochodów z praw majątkowych.
Zmiany w tym zakresie mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2023 r.
Równie ciekawym rozwiązaniem będzie możliwość upoważnienia płatnika (w ramach odpowiedniego wniosku) do niepobierania w danym roku podatkowym zaliczek. Rozwiązanie będzie skierowane do podatników, którzy przewidują, że nie osiągną w danym roku podatkowym dochodów powyżej 30 000 zł. Jeśli przekroczą ten próg, płatnik obliczy zaliczkę bez stosowania kwoty wolnej.
6. Odroczenie obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych w formie elektronicznej i przesyłania ich do urzędu skarbowego (JPK CIT/PIT)
W ramach Polskiego Ładu podatnicy PIT/ryczałtowi/CIT zostali zobowiązani od początku 2023 r. do prowadzenia ksiąg podatkowych, ewidencji przychodów, ewidencji/wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w formie elektronicznej i przesyłania ich w takiej formie do urzędu skarbowego. Polski Ład 2.0 przewiduję zmianę daty wejścia w życie regulacji dotyczących prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ewidencji podatkowych, a także ich obowiązku przesyłania w formie ustrukturyzowanej do urzędu skarbowego. Zgodnie z planowanymi zmianami obowiązki w omawianym zakresie mają zostać odroczone. Nowe obowiązki powstaną:
a) od 2024 r. podatnicy CIT, których przychody za poprzedni rok podatkowy przekroczą kwotę 50 mln euro lub PGK,
b) od 2025 r. podatnicy CIT (inni niż wymienieni wyżej) obowiązani przesyłać ewidencję JPK_VAT oraz podatnicy PIT obowiązani do przesyłania ewidencji JPK_VAT,
c) od 2026 r. pozostali podatnicy PIT i CIT.
Co poprawiono i zmieniono
- Polski Ład 2.0 ma wejść w życie 1 lipca 2022 r. (poza wyjątkami, które stanowią dla podatników negatywne zmiany w porównaniu z obecnym stanem prawnym).
- Likwidacja ulgi dla klasy średniej oraz obniżenie stawki podatkowej w pierwszym progu skali podatkowej pozwoli na złagodzenie skutków braku możliwości pomniejszania kwoty podatku dochodowego o kwotę stanowiącą 7,75 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne i uprości obowiązujące obecnie rozliczenia podatkowe.
- Możliwość zmiany formy opodatkowania w roku 2022 z podatku liniowego i ryczałtu na skalę podatkową pozwoli podatnikom wybrać najkorzystniejszą dla nich formę opodatkowania za 2022 r.
- Odroczenie obowiązku przesyłania JPK CIT/PIT da podatnikom odpowiednią ilość czasu na przygotowanie i wprowadzenie odpowiednich rozwiązań.
