PPK – nadchodzi twardy reset
2023-02-16
Bieżący rok będzie pierwszym, w którym zastosowanie znajdą przepisy ustawy o PPK przewidujące ponawianie tzw. autozapisu do PPK lub wznawianie wnoszenia wpłat.
Kolejne takie „resety” następować będą co 4 lata, wraz z końcem lutego 2027 r., 2031 r., 2035 r., itd. Terminy te są takie same dla wszystkich pracowniczych planów kapitałowych. Mechanizm autozapisu wzorowany jest na automatic enrolment zastosowanym w Wielkiej Brytanii w ramach powszechnego, prywatnego systemu emerytalnego dla osób zatrudnionych (workplace pension). Przypomnijmy, że wedle uzasadnienia do projektu ustawy o PPK, jednym z głównych założeń tej inicjatywy legislacyjnej było wprowadzenie powszechnego systemu dobrowolnych III-filarowych programów oszczędzania na cele emerytalne w sektorze przedsiębiorstw. Pracownicze plany kapitałowe są zatem dobrowolne dla osób zatrudnionych, które mogą złożyć oświadczenie o rezygnacji z wnoszenia wpłat, ale obowiązkowe w zakresie wdrożenia dla pracodawców – z nielicznymi włączeniami obejmującymi m.in. mikroprzedsiębiorców, którym wszystkie osoby zatrudnione złożą deklarację o rezygnacji z udziału w PPK.
Deklaracja o rezygnacji nie jest ani bezterminowa, ani nieodwołalna
Wspomniany na wstępie autozapis dotyczy osób zatrudnionych w rozumieniu ustawy, które złożyły uprzednio pisemną deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, zanim została zawarta w ich imieniu i na ich rzecz umowa o prowadzenie PPK. W przypadku takich osób złożona już deklaracja o rezygnacji wygaśnie z dniem 28 lutego 2023 r. W jednym terminie wygasną wszystkie złożone dotychczas deklaracje o rezygnacji, bez względu na datę uruchomienia PPK w podmiocie zatrudniającym, datę nawiązania stosunku pracy czy ewentualne złożenie deklaracji bezpośrednio przed upływem wskazanej daty. Dla przykładu – deklaracja złożona w lutym br. przez osobę zatrudnioną w tym samym miesiącu wygaśnie z upływem ostatniego dnia lutego. Będzie się to wiązało z objęciem takiej osoby automatycznym zapisem do PPK, a następnie z wnoszeniem wpłat do planu. Dla osób, które przed złożeniem deklaracji o rezygnacji zostały już „zapisane” do PPK, wygaśniecie deklaracji skutkować będzie tym, że przy braku jej ponowienia, poczynając od wynagrodzenia wypłacanego im w marcu br. powinno nastąpić obliczenie i pobranie wpłat do PPK. Wpłaty powinny zostać przekazane do instytucji finansowej w okresie od 1 do 15 kwietnia danego roku, przy czym w 2023 r. koniec terminu przypada na pierwszy dzień roboczy po tej ostatniej dacie, a zatem z dniem 17 kwietnia br. Osoby zainteresowane podtrzymaniem decyzji o rezygnacji z wnoszenia wpłat do PPK powinny ponownie złożyć pracodawcy pisemną deklarację o takiej rezygnacji, nie wcześniej niż w dniu 1 marca 2023 r. Warto pamiętać, że deklaracja o rezygnacji może zostać w każdym czasie odwołana. Bardziej złożona jest jednak sytuacja w przypadku osób z grup wiekowych 55+ oraz 70+.
PPK na wniosek?
Automatyzm nie dotyczy osób, które w okresie pomiędzy datą złożenia oświadczenia o rezygnacji a przed dniem 1 kwietnia 2023 r. ukończą 55 lat. W ich przypadku zawarcie umowy o prowadzenie PPK lub wznowienie wnoszenia wpłat nie nastąpi automatycznie, a jedynie wówczas gdy przed końcem lutego br. wystąpią z odpowiednim wnioskiem do podmiotu zatrudniającego. Takiej możliwości nie będą miały natomiast osoby, które w ramach wspomnianego okresu ukończą 70. rok życia. Zgodnie z treścią ustawy o PPK, w odniesieniu do tej ostatniej grupy wiekowej nie przewiduje się już bowiem ani możliwości zawarcia umowy o prowadzenie PPK, ani wznowienia wnoszenia wpłat – zarówno w sposób automatyczny, jak i na podstawie wniosku. W świetle przepisów ustawy taki wniosek zostałby natomiast uwzględniony gdyby osoba składająca wniosek złożyła go przed końcem lutego br. i w chwili składania wniosku nie ukończyła 70. roku życia.
Co się stanie jeśli osoba zatrudniona, która ukończyła 55 lat ale nie ukończyła 70. rok życia spóźni się ze złożeniem wniosku przed upływem lutego br.? Będzie mogła nadal złożyć taki wniosek w innym terminie. Zostanie on zrealizowany na zasadach ogólnych.
Zdążyć przed końcem lutego…
Pracodawcy powinni pamiętać o spoczywającym na nich ważnym obowiązku informacyjnym związanym z przypadającym na 2023 r. powszechnym autozapisem oraz wznawianiem wpłat do PPK. Są oni zobligowani do poinformowania w terminie do 28 lutego 2023 r. o ponownym wnoszeniu wpłat do PPK wszystkich osób zatrudnionych, które złożyły do tego dnia deklarację o rezygnacji, tj. zarówno tych osób które zrezygnowały zanim w ich imieniu i na ich rzecz danej została zawarta umowa o prowadzenie PPK, jak również tych osób, które zrezygnowały z wnoszenia wpłat już po przystąpieniu do planu. Spośród osób, które złożyły wspomnianą deklarację, ustawowym obowiązkiem informacyjnym nie zostały objęte jedynie osoby ze wskazanej wyżej grupy wiekowej 70+.
Kwestia zaufania…
Wyniki pierwszego powszechnego autozapisu oraz wznawiania wpłat do PPK powinny stanowić przedmiot troski i szczególnego zainteresowania ze strony wszystkich interesariuszy. Dotyczy to przede wszystkim instytucji finansowych zaangażowanych w budowę systemu PPK w Polsce oraz decydentów politycznych. Zagregowany wynik bardzo wielu indywidualnych decyzji i przekonań (uprzedzeń) osób „nieprzekonanych”, które z różnych względów wykazały się inicjatywą i aktywnością po to aby „wypisać” się z PPK, może potwierdzić prawdziwość stwierdzenia, że zaufanie wchodzi po schodach… a zjeżdża windą.
