Reforma procesu karnego

Wszelkie zmiany proponowane przez Ministerstwo mają za zadanie usprawnić, uprościć i przyspieszyć postępowanie karne prowadzone przez sądy. Założenia reformy zakładają:

art. 100 wprowadza możliwość odstąpienia od ogłaszania orzeczenia lub zarządzenia na posiedzeniu jawnym, jeżeli na ogłoszeniu nikt się nie stawił;

art. 99a wprowadza obowiązek sporządzania uzasadnień wyroków sądów pierwszej instancji, odwoławczych oraz wydanych w postępowaniu o wznowienie postępowania, na formularzach, według wzorów ustalonych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości;

art. 405 wprowadza regułę, że z chwilą zamknięcia przewodu sądowego są ujawnione bez odczytywania wszystkie protokoły i dokumenty podlegające odczytaniu na rozprawie, które nie zostały odczytane. Są to dokumenty wskazane przez oskarżyciela w akcie oskarżenia jako dowody, których przeprowadzenia na rozprawie głównej się on domaga (z wyjątkiem tych, co do których sąd oddalił wniosek dowodowy), wskazane we wniosku dowodowym strony, który został uwzględniony oraz dopuszczone przez sąd z urzędu. O ujawnieniu bez odczytywania protokołów i dokumentów zamieszcza się wzmiankę w protokole rozprawy;

art. 378a wprowadza możliwość przeprowadzenia postępowania dowodowego, w szczególności przesłuchania świadków, podczas nieobecności oskarżonego lub obrońcy (a także ich obu), podczas gdy nieobecność ta została należycie usprawiedliwiona. W § 3 ustawa uprawnia oskarżonego i obrońcę, najpóźniej na kolejnej rozprawie do złożenia wniosku o uzupełniające przeprowadzenie dowodu przeprowadzonego podczas jego nieobecności; w tym wniosku należy wykazać, że sposób przeprowadzenia dowodu naruszał gwarancje procesowe, w szczególności prawo do obrony;

art. 170 wprowadza do postępowania tzw. prekluzję dowodową, która polega na wprowadzeniu przez organ procesowy terminu do złożenia wniosków dowodowych w toku postępowania karnego, po upływie którego wniosek zostanie oddalony;

art. 315a pozwala odstąpić od przesłuchania pokrzywdzonego w charakterze świadka, jeżeli czynność taka nie jest niezbędna do dokonania ustaleń faktycznych. Przewiduje się, że przepis będzie dotyczył przypadków wielości pokrzywdzonych czynami, których sprawca każdorazowo posługiwał się tożsamym lub podobnym modus operandi;

art. 350a pozwala przewodniczącemu składu orzekającego na zaniechanie wezwania i odczytanie na rozprawie zeznań już przesłuchanych świadków przebywających za granicą lub mających stwierdzić okoliczności, którym oskarżony w wyjaśnieniach swych nie zaprzeczył, a okoliczności te nie są tak doniosłe, aby konieczne było bezpośrednie przesłuchanie tych świadków na rozprawie;

art. 454, regulujący regułę reformationis in peius pozwala, zgodnie z nowym brzmieniem przepisu, skazać w postępowaniu odwoławczym osobę, wobec której warunkowo umorzono postępowanie, a także pozwala orzec po raz pierwszy karę dożywotniego pozbawienia wolności;

Każdy będzie mógł wskazać skrytkę pocztową do doręczenia pism procesowych;

art. 133 § 2a rozszerza zakres zastosowania instytucji pełnomocnika pocztowego na uczestników postępowania, którzy ze względu na stan zdrowia nie mają możliwości lub mają w znacznym stopniu utrudnione osobiste odebranie pisma w placówce pocztowej;