Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17.01.2017 r., sygn.akt I OSK 663/15

2017-09-20

Sprawa dotyczyła strony, która uzyskała zaświadczenie o ukończeniu szkolenia, na podstawie którego została dopuszczona do egzaminu na prawo jazdy, a następnie uzyskała prawo jazdy. Po kilku latach starosta wznowił z urzędu postępowanie w sprawie wydania prawa jazdy z powodu ujawnienia okoliczności potwierdzonej wyrokiem karnym, że przedłożone przez stronę zaświadczenie o ukończeniu szkolenia pochodziło z przestępstwa. W rezultacie starosta uchylił swoją decyzję i orzekł o odmowie wydania prawa jazdy. Wobec powyższego strona złożyła odwołanie do Sądu Administracyjnego. Strona w uzasadnieniu wskazała, że w chwili rozpoczęcia kursu i długo po jego ukończeniu nie była świadoma, że szkoła nauki jazdy nie miała uprawnień do prowadzenia kursów, a wydane przez nią zaświadczenia są nielegalne. Wobec tego NSA podzielił stanowisko skarżącej, iż miała ona prawo działać w oparciu o założenie, że ośrodek szkolenia kierowców, który uzyskał stosowny wpis do rejestru, a także jest nadzorowany przez starostę, działa w pełni legalnie i odbyte tam szkolenie da jej możliwość przystąpienia do egzaminu państwowego i następnie do ubiegania się o wydanie prawa jazdy. Na podstawie zdobytego zaświadczenia została ona dopuszczona do egzaminu na prawo jazdy. Przyznane prawo jazdy stało się słusznie jej nabytym prawem, objętym konstytucyjną zasadą ochrony praw nabytych. Tymczasem prawo to skarżącej odebrano – po kilku latach – wyłącznie na skutek zaniedbań organów władzy publicznej, które nie dopełniły prawidłowo ciążących na nich obowiązków nadzorczych.

NSA wskazał, że kontrola ośrodków szkolenia kierowców powinna odbywać się regularnie tj. przynajmniej raz w roku i obejmować m.in. sprawdzenie, czy osoby wykonujące szkolenia posiadają odpowiednie kwalifikacje. Weryfikacja uprawnień instruktorów nauki jazdy jest zadaniem państwa, nie można tego wymagać od osób uczestniczących w kursach. Od takich osób można wymagać co najwyżej zachowania staranności polegającej na sprawdzeniu, czy sam ośrodek szkolenia kierowców jest wpisany do odpowiedniego rejestru, za czym idzie domniemanie, że jest to podmiot działający zgodnie z prawem, w szczególności zatrudniający wykwalifikowanych instruktorów.

Zdaniem Sądu  nie można przerzucać na jednostkę negatywnych konsekwencji zaniechań władzy publicznej we właściwym sprawowaniu nadzoru nad placówkami szkolącymi kierowców.