• PRAWO GOSPODARCZE

Alternatywne spółki inwestycyjne: nie ma zwolnień od regulacji ESG

2023-11-16

W ostatnim czasie zarządzający alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi (ASI) zostali zapoznani ze stanowiskiem Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego odnośnie zastosowania do nich wymogów ESG. Stanowisko zostało wydane w związku z pojawiającymi się wątpliwościami oraz brakiem pewności prawnej w tym zakresie.

Niestety ze stanowiska i uzasadnienia Urzędu wynika, iż obowiązki ESG znajdują zastosowanie również do tzw. zarządzających ASI rejestrowych, tzn. zarządzających portfelami inwestycyjnymi o niskiej wartości. Co ciekawe, takie podejście zostało oparte przede wszystkim na stanowisku przedstawionym przez Komisję Europejską w odpowiedzi na zapytanie Połączonego Komitetu Europejskich Organów Nadzorczych (Joint Committee of the European Supervisory Authorities – EBA, ESMA i EIOPA). Komisja Europejska wyraziła pogląd, iż zarządzający AFI wykonujący działalność na podstawie wpisu do rejestru powinni stosować te przepisy na drodze – notabene – analogii.

Środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny

Regulacje ESG, tj. związane z aspektami środowiskowymi, społecznej odpowiedzialności oraz ładu korporacyjnego, są stosowane w polskim porządku prawnym bezpośrednio na podstawie rozporządzeń unijnych, np. tzw. Rozporządzenia SFDR, Rozporządzenia RTS oraz Rozporządzania o Taksonomii (Regulacje ESG).

Podstawowym celem Regulacji ESG jest zapewnienie inwestorom informacji o udostępnianych przez uczestników rynku finansowego produktach finansowych oraz ułatwienie poznania działań podejmowanych przez uczestników rynku finansowego w zakresie zrównoważonego rozwoju.

W celu realizacji celu przyświecającego wprowadzeniu Regulacji ESG, na uczestników rynku finansowego nałożono obowiązki w zakresie ujawnienia informacji, które mają za zadanie uświadomienie inwestorów co do wpływu działalności inwestycyjnej danego podmiotu na czynniki zrównoważonego rozwoju oraz wpływu tych czynników na stopę zwrotu z lokaty w dany produkt.

Obowiązkowe ujawnienia

Przechodząc do obowiązków zarządzających ASI na gruncie Regulacji ESG, należy w pierwszej kolejności wskazać obowiązek publikacji na stronie internetowej zarządzającego ASI informacji o strategiach dotyczących wprowadzania do działalności ryzyk dla zrównoważonego rozwoju w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych oraz bieżącego aktualizowania tych informacji.

Ujawnienia na stronie internetowej zarządzającego ASI dotyczą przedstawienia przyjętego podejścia do czynników zrównoważonego rozwoju, tj. wskazania wraz z uzasadnieniem, w jaki sposób ryzyka dla zrównoważonego rozwoju są wprowadzane w podejmowanych przez zarządzającego ASI decyzjach inwestycyjnych oraz w jaki sposób ryzyka te wpływają na zwrot z tytułu lokaty w daną ASI znajdującą się w portfelu zarządzającego. Nie jest przy tym wymagane posiadanie strategii samej w sobie, a jedynie dokonanie ujawnień w zakresie jej posiadania.

Kolejnym poziomem ujawnień ESG jest poziom produktu inwestycyjnego. W związku z tym ujawnienia powinny zostać zamieszczone także w dokumentach polityki i strategii inwestycyjnej każdej zarządzanej ASI oraz wyartykułowane w statucie/umowie spółki każdej z nich. Inwestorzy powinni bowiem zostać poinformowani o przyjętym podejściu do czynników zrównoważonego rozwoju przed zawarciem umowy nabycia tytułów uczestnictwa ASI.

Jeżeli inwestycje dokonywane przez ASI nie przyczyniają się do realizacji ani nie promują aspektu środowiskowego, informacje publikowane przez zarządzającego ASI w  opisie polityki lub strategii inwestycyjnej ASI powinny uwzględniać zdanie: „Inwestycje w ramach tego produktu finansowego nie uwzględniają unijnych kryteriów dotyczących zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej”.

Powyższe informacje powinny także znaleźć się w sprawozdaniu rocznym, a jeżeli zarządzający nie jest zobligowany do sporządzania takowego – w sprawozdaniu z działalności dołączonym do sprawozdania finansowego zarządzanej ASI.

Spójność polityk

Kolejnym obowiązkiem zarządzającego ASI jest ujęcie w polityce wynagrodzeń informacji o sposobie zapewniania jej spójności z wprowadzaniem do działalności ryzyk dla zrównoważonego rozwoju.

Także te informacje powinny zostać uwzględnione w regulaminach i innych regulacjach wewnętrznych określających wysokość wynagrodzenia osób odpowiadających za wykonywaną przez zarządzającego ASI działalność.

Wysokie sankcje

Za nieprzestrzeganie obowiązków określonych w Regulacjach ESG Komisja Nadzoru Finansowego ma wiele możliwości ukarania podmiotu, który się do nich nie stosuje regulacji.

Do najdotkliwszych sankcji należy zakazanie udostępniania danego produktu finansowego, zawieszenie członka zarządu zarządzającego ASI w wykonywaniu czynności, a nawet nałożenie kary pieniężnej w wysokości do 21 569 000 zł lub 3 proc. przychodów netto ze sprzedaży towarów i  usług oraz operacji finansowych.

Zdaniem autorów

Należy zwrócić uwagę, że dostosowanie się zarządzających ASI do nowych regulacji wiąże się z dodatkowym nakładem pracy i czasu. Nie sposób także nie wspomnieć o kosztach bezpośrednich związanych z dostosowaniem do nowych regulacji, między innymi opłat notarialnych oraz sądowych. Powstaje pytanie, czy rozmiar koniecznych do poniesienia nakładów oraz rozmiar przewidzianych sankcji jest proporcjonalny i uzasadniony w odniesieniu do ASI zarządzających portfelami o niskiej wartości – w kontekście konstytucyjnej zasady swobody działalności gospodarczej.

Mariusz Bagiński, Radca Prawny, Wspólnik w Krzysztof Rożko i Wspólnicy Kancelaria Prawna

Mariusz Bagiński w Rankingu The Legal 500 EMEA 2023 jest rekomendowany w kategorii Capital Markets.

Tymoteusz Herman, Aplikant Adwokacki w Krzysztof Rożko i Wspólnicy Kancelaria Prawna

Rekomendacje Kancelarii KRWLEGAL w rankingach: IFLR1000 w kategoriach Capital Markets: Equity oraz M&A, The Legal 500 EMEA 2023 w kategoriach: Investment Funds i Capital Markets oraz jako lider „Rzeczpospolita 2023” w kategoriach: doradzanie prywatnym klientom (Private Clients) private equity, rynki kapitałowe i doradztwo regulacyjne.