Dywidendy a podatek u źródła: czy trzeba przeprowadzać test rzeczywistego beneficjenta?

Dywidendy wypłacane do podmiotów z krajów UE korzystają ze zwolnienia z podatku u źródła pod warunkiem dochowania przez płatnika należytej staranności przy weryfikacji warunków tego zwolnienia. To samo dotyczy również zwolnienia dla innych płatności objętych podatkiem u źródła w Polsce, w tym wypłacanych odsetek i należności licencyjnych. Zdaniem władz podatkowych, spółka wypłacająca dywidendę powinna być w stanie wykazać, że odbiorca dywidendy jest jej rzeczywistym właścicielem zgodnie z definicją zawartą w ustawie o CIT. Oznacza to między innymi, że odbiorca dywidendy powinien prowadzić rzeczywistą działalność gospodarczą. W praktyce takie podejście uniemożliwia nieopodatkowany transfer dywidendy do dużej części odbiorców, w tym do zagranicznych spółek holdingowych, które nie prowadzą typowej działalności operacyjnej.

WĄTPLIWE PODEJŚCIE

Wydaje się jednak, że podstawy prawne takiego podejścia są co najmniej wątpliwe. W szczególności zaś art. 22 ust. 4 ustawy o CIT nie wymienia wśród warunków zwolnienia tego, aby odbiorca dywidendy musiał być jej rzeczywistym właścicielem. Warunek taki został zapisany wyłącznie w odniesieniu do zwolnienia z odsetek i należności licencyjnych na podstawie art. 21 ust. 3 ustawy o CIT. Podsumowując: wydaje się logiczne, że skoro art. 22 ust. 4 ustawy o CIT nie uzależnia prawa do zwolnienia od statusu odbiorcy jako rzeczywistego właściciela dywidendy, to płatnik nie musi tej przesłanki badać, aby móc z tego zwolnienia skorzystać. Co więcej, taki wymóg wydaje się być nieracjonalny, jeśli się weźmie pod uwagę, że prawo do dywidendy przysługuje z mocy prawa udziałowcowi i nikomu innemu. Z tego punktu widzenia to udziałowiec zawsze jest rzeczywistym odbiorcą dywidendy. Można dojść do wniosku, że ustawodawca kierował się właśnie taką logiką, określając warunki zwolnienia określone w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT.

BADANIE STATUSU NIE JEST POTRZEBNE

Takie korzystne dla podatników stanowisko potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 11 marca 2020 r. (I SA/Wr 977/19). Wyrok dotyczył interpretacji indywidualnej, w której podatnik – spółka wypłacająca dywidendę do spółki matki z siedzibą w jednym z krajów UE – wniósł o potwierdzenie, że nie musi badać statusu odbiorcy dywidendy jako rzeczywistego właściciela. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko spółki za błędne argumentując, że obowiązek badania statusu odbiorcy dywidendy wynika z art. 28b ust. 1 pkt 5–6 ustawy o CIT (tj. z przepisów regulujących tryb zwrotu podatku u źródła zapłaconego wg podstawowej stawki 19 proc.).

WSA we Wrocławiu nie podzielił jednak tego stanowiska i zwrócił uwagę, że przesłanki uprawniające do skorzystania ze zwolnienia zostały określone wyłącznie w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT. Zdaniem sądu okoliczności z art. 28b ust. 1 pkt 5-6 ustawy o CIT nie warunkują prawa do zwolnienia podatkowego. W praktyce oznacza to, że podmioty wypłacające dywidendę nie mają obowiązku przeprowadzania testu rzeczywistego beneficjenta. Do obowiązków płatnika należy wyłącznie zbadanie z należytą starannością, że zostały spełnione przesłanki z art. 22 ust. 4 ustawy o CIT i zebranie określonych w przepisach dokumentów (certyfikatu rezydencji i odpowiednich oświadczeń).

podstawa prawna: art. 22 ust. 4 i art. 28b ust. 1 pkt 5–6 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1406)

ZDANIEM AUTORA

STANOWISKO SKARBÓWKI NIE MA UZASADNIENIA W PRZEPISACH

Wyrok WSA we Wrocławiu można uznać za precedensowy dla podmiotów wypłacających dywidendę, które napotykają na ograniczenia w stosowaniu zwolnień z podatku u źródła. Dotychczasowe stanowisko organów podatkowych, zgodnie z którym przy wypłacie dywidendy należy badać status odbiorcy jako rzeczywistego właściciela, nie ma uzasadnienia w treści przepisów ustawy o CIT. Wprowadzenie takich dodatkowych warunków zwolnienia wydaje się również sprzeczne z unijną dyrektywą dotyczącą wspólnego systemu opodatkowania spółek dominujących i spółek zależnych oraz dorobkiem orzeczniczym Trybunału Sprawiedliwości UE (wyrok z 7 września 2017 r., C 6/16, Eqiom SAS).

 

Artykuł ukazał się w papierowym i internetowym wydaniu dziennika ,,Rzeczpospolita”

Czytaj także: Jak zyskać jeden dzień na raportowanie schematów podatkowych