Świadczenia wspólnika na rzecz Spółki a składka zdrowotna
2021-12-13
Wchodzące od 1 stycznia 2022 r (i później) zmiany przepisów, w ramach Polskiego Ładu w dużej mierze wpływają negatywnie na wysokość składki zdrowotnej, albowiem zakładają jej wzrost dla osób prowadzących działalność gospodarczą ale obejmują nią także, dotychczas nieobjęte wynagrodzenia dla członków zarządu w Spółkach.
Dodatkowo zmianie ulegają obszary związane z możliwością zaliczenia do kosztów niektórych świadczeń wspólnika (np. w ramach jego działalności gospodarczej) na rzecz Spółki. Obraz ten uzupełnia podwójnie opodatkowana dywidenda jaką wypłaca się wspólnikowi Spółki. (podatkiem CIT i PIT)
Na uwagę, w kontekście ww. zmian i relatywnie drogich rozwiązań, zasługuje instytucja „powtarzających się świadczeń” wspólnika na rzecz Spółki, określona w art. 176 KSH.
Jeżeli bowiem przyjąć, iż katalog osób/podmiotów objętych składką zdrowotną, określony w art.6 Ustawy system ubezpieczeń społecznych, nie wymienia wspólników świadczących na rzecz Spółki, na podstawie art. 176 KSH, to jednocześnie można założyć, iż wynagrodzenie uzyskane przez wspólnika, na mocy ww. przepisu, nie będzie oskładkowane składką zdrowotną.
Takie stanowisko potwierdził nie tylko Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 7 marca 2018 r. w sprawie I UK 575/16 którego sentencja stanowi iż:
„o włączeniu do ubezpieczenia społecznego decyduje przynależność do grupy podmiotów określonej w art. 6 u.s.u.s. (…) Relacje zachodzące między nimi a spółką mają charakter korporacyjny, także gdy dotyczą zobowiązanie wspólnika do oznaczonych w umowie spółki powtarzających się świadczeń niepieniężnych za wynagrodzeniem (art. 176 k.s.h)”, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych w stanowisku z dnia 5 lipca 2018 r. (nr WPI/200000/43/710/2018)
„W konsekwencji samo wykonywanie przez te osoby świadczeń niepieniężnych za wynagrodzeniem nie powoduje powstania tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych. Tym samym wypłacane w oparciu o art. 176 ksh wynagrodzenie nie rodzi obowiązku opłacania składek na ZUS.”
Żeby zatem móc skorzystać z ww. instytucji, a tym samym uzyskiwać dochód nieobjęty składką zdrowotną, należy pamiętać, iż świadczenie takie bezwzględnie musi zostać określone w Umowie Spółki- a więc tam gdzie aktualnie takich zapisów nie ma, konieczna będzie wizyta u notariusza i zmiana umowy Spółki. Co istotne, ww. świadczenie przypisane jest do udziału- zatem w razie jego sprzedaży- nabywca jest zobowiązany świadczyć- chyba, że jednocześnie ze sprzedażą zostanie dokonana zmiana Umowy spółki.
Pojęcie powtarzających się świadczeń niepieniężnych nie zostało nigdzie zdefiniowane, ale można założyć, że chodzi o świadczenia realizowane kilkukrotnie, w pewnych odstępach czasu, okresowo- przy czym „powtarzające się” nie oznacza ani, że świadczenie jest ciągłe ani też jednorazowe. Świadczenia te muszą mieć także charakter wyłącznie niepieniężny (nie mogą to więc być takie, które mają mieszany charakter).
Jako przykłady takich świadczeń doktryna wymienia udostępnienie maszyn, okresowe doradztwo prawne czy finansowe, dostarczenie oprogramowania komputerowego, audyt- przy czym nie istnieje żadne ograniczenie prawne w zakresie ich rodzaju, a raczej nacisk kładziony jest na racjonalność więzi gospodarczej wspólnik- spółka i wykonywanego w tym obszarze świadczenia.
Opisane w Umowie wynagrodzenie bezwzględnie musi mieć charakter rynkowy i co istotne, może zostać wypłacone nawet wtedy, gdy Spółka nie odnotowuje zysku. Sposób opisania rodzaju i wysokości wynagrodzenia może być różny- poprzez określenia stałej kwoty, ale także kwoty wyliczanej na podstawie określonego wzoru/sposobu wyliczenia.
Ważne, przy opisywaniu rodzaju świadczenia, iż nie może to być ten rodzaj działalności wspólnika, który związany jest z pełnieniem przez niego funkcji w organach Spółki np. jako członka zarządu czy rady nadzorczej. Nie należą także do ww. świadczeń, świadczenia osób zatrudnionych na innej podstawie prawnej przez Spółkę (umowie zlecenia, pracy) np. prawnika czy księgowego, który jednocześnie jest wspólnikiem Spółki.
Planowane zmiany w zakresie Polskiego Ładu nie dokonały w mojej ocenie zmiany w zakresie zasad świadczeń opisanych w art. 176 ksh, a zatem omówiona instytucja może stanowić ciekawą alternatywę dla innych form uzyskiwania dochodu wspólnika w ramach Spółki.
Izabela Turczyńska-Buszan, radca prawny w Kancelarii Buszan Orłowski Przybylski-Lewandowski Adwokaci Radcowie Prawni sp.p. z Sopotu Kancelaria jest zrzeszona w sieci Kancelarie RP działającej pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita”.
Artykuł został opublikowany w serwisie rp.pl
