• WIADOMOŚCI

Projekt nowelizacji ustawy o ofercie publicznej

• #Spółka
• #Ustawa
• #akcje
• #wezwanie
• #oferta publiczna

2021-08-10

Zamiany zaproponowane w Projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku („Projekt”)  w zakresie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych („Ustawa o Ofercie”), przede wszystkim dotyczą materii wezwań do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji (zmiana progu, wprowadzenie wezwania dobrowolnego, zmiana zasad ustalania ceny minimalnej itd.), a także przewidują kontrowersyjną propozycję umożliwienia KNF wyznaczania kuratora dla spółki publicznej.

Poniżej omawiamy najważniejsze z projektowanych zmian do Ustawy o Ofercie.

Wezwania obowiązkowe przy niższym progu

Kluczową zmianą jest zmiana progu procentowego ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu, po przekroczeniu którego powstaje obowiązek ogłoszenia wezwania do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę wszystkich pozostałych akcji spółki (tzw. „wezwanie obowiązkowe”). Projekt przewiduje obniżenie progu przejęcia kontroli z 66 % do 50% ogólnej liczby głosów w spółce publicznej i jednoczesną rezygnację z obowiązku ogłoszenia wezwania do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji  spółki giełdowej w związku z przekroczeniem progu 33 % ogólnej liczby głosów, w  liczbie zapewniającej osiągnięcie 66 % ogólnej liczby głosów.

Po przekroczeniu progu 50% koniecznym będzie ogłoszenia wezwania do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę wszystkich pozostałych akcji tej spółki. Projekt nowelizacji zakłada zatem, że wezwanie obowiązkowe będzie miało charakter wyłączenie wezwania następczego.

Wezwanie dobrowolne                                        

Obok nowej formuły tzw. wezwania obowiązkowego, projekt przewiduje umożliwienie akcjonariuszom ogłoszenia wezwania dobrowolnego na wszystkie pozostałe akcje spółki publicznej, niezależnie od liczby akcji już posiadanych. W przypadku ogłoszenia wezwania dobrowolnego, emitent byłby zwolniony z obowiązku ogłoszenia wezwania obowiązkowego w związku z przekroczeniem progu 50% ogólnej liczby głosów w spółce. Wezwanie dobrowolne będzie mogło zawierać zastrzeżenie, określające minimalna liczbę akcji objętą zapisami, po której osiągnięciu podmiot nabywający akcje zobowiązuje się do nabycia akcji, przy czym minimalna liczba akcji określona w tym wezwaniu wraz z liczbą akcji posiadanych przez wzywającego nie może stanowić więcej niż 66 % ogólnej liczby głosów.

Zmiany w zakresie ustalania ceny minimalnej w wezwaniach

Projekt przewiduje szczególny tryb ustalania ceny minimalnej w ramach wezwania w odniesieniu do spółek, których akcje cechują się znacząco niską płynnością, do tego stopnia że na części sesji w ogóle nie są zawierane transakcje dotyczące danego waloru. W takich przypadkach zachodzi wątpliwość, czy wycena bazująca na wolumenie i kursie giełdowym może stanowić obiektywną metodę wyceny akcji spółki. W takich sytuacjach stosowana ma być wartość godziwa, która powinna zostać wyznaczona przez firmę audytorską wybraną przez wzywającego.

Pośrednie nabycie akcji

Projekt ustawy (reguluje również zagadnienia dotyczące obliczania ceny w wezwaniu, w przypadku pośredniego nabywania akcji spółek publicznych. Zgodnie z zaproponowanym brzmieniem art. 79a. ust. 1 ustawy o ofercie, w przypadku, gdy wezwanie do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę wszystkich pozostałych akcji spółki publicznej było poprzedzone – w okresie 12 miesięcy przed ogłoszeniem wezwania – pośrednim nabyciem akcji tej spółki, cena akcji proponowana w wezwaniu nie powinna być również niższa od ceny pośredniego nabycia. W celu ustalenia ceny pośredniego nabycia Projekt przewiduje wprowadzenie obowiązku dokonania wyceny, która przeprowadzona powinna zostać przez niezależną firmę audytorską. Podmiot wzywający zobowiązany będzie do dołączenia oświadczenia, w którym wskaże, czy cena pośredniego nabycia została uwzględniona przy ustalaniu ceny w wezwaniu. Ponadto podmiot pośredniczący będzie zobowiązany do udostępnienia wyceny dokonanej przez firmę audytorską na swojej stronie internetowej. Zaznaczyć należy, że akcjonariusz, który uzna, że ustalona przez firmę audytorską cena pośredniego nabycia nie jest właściwa, nadal będzie miał możliwość sądowego dochodzenia zapłaty wyższej ceny w wezwaniu.

Powyższa regulacja stanowić ma uzupełnienie regulacji dot. wezwań do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 18 lipca 2019 r. (I CKS 587/17), w którym stwierdzono, iż artykuł 79 ust. 2 pkt 1 Ustawy o Ofercie należy odnosić również do pośredniego nabycia akcji spółki giełdowej.

Dodatkowo, należy nadmienić, iż Projekt zakłada zmianę brzmienia definicji pośredniego nabycia akcji. Zgodnie z proponowanym brzmieniem definicji przez pośrednie nabycie akcji rozumie się „uzyskanie statusu podmiotu dominującego w podmiocie posiadającym akcje spółki publicznej lub w innym podmiocie będącym wobec tego podmiotu podmiotem dominującym albo nabycie lub objęcie akcji spółki publicznej przez podmiot bezpośrednio lub pośrednio zależny”.

Dopuszczalne formy zabezpieczenia wezwań

Kolejną istotną zmianą mającą na celu ochronę akcjonariuszy mniejszościowych jest dookreślenie warunków i rodzaju zabezpieczenia wezwań, o którym mowa w art. 77 ustawy o ofercie publicznej. Zgodnie z treścią zaproponowanych zmian, jednym z warunków ustanowionego zabezpieczenia ma być możliwość niezwłocznego (po upływie terminu nabycia akcji objętych zapisami złożonymi w odpowiedzi na wezwanie) zaspokojenia się z przedmiotu zabezpieczenia. Oznacza to, że spotykane dotychczas zabezpieczenia rzeczowe lub w postaci weksla nie będą spełniać tego warunku. Zgodnie z treścią uzasadnienia Projektu wydane zostanie rozporządzenie ministra właściwego ds. instytucji finansowych, w którym określony zostanie  katalog zabezpieczeń wezwań spełniających warunki określone w Ustawie o ofercie.

Solidarna odpowiedzialność za zapłatę ceny

Warto również zwrócić uwagę na zaproponowane regulacje w zakresie odpowiedzialności za zapłatę ceny. Aktualnie obowiązek ogłoszenia wezwania obejmuje wszystkie strony porozumienia określonego w art. 87 ust. 1 pkt 5 ustawy o ofercie publicznej, jednak odpowiedzialność za zapłatę ceny akcji proponowanej w wezwaniu ponosi wyłączenie podmiot, który wezwanie ogłosił. Projekt przewiduje rozszerzenie powyższej odpowiedzialności. Zgodnie z zaproponowanym brzmieniem art. 77e ustawy o ofercie, strony porozumienia mają odpowiadać solidarnie za zapłatę ceny akcji proponowanej w wezwaniu.

Rola podmiotu pośredniczącego

Należy zwrócić również uwagę na nowe regulacje doprecyzowujące obowiązki podmiotów pośredniczących w wezwaniu (de facto firm inwestycyjnych). Podmiot pośredniczący, zgodnie z treścią art. 77a, art. 77c i art. 77d ustawy o ofercie publicznej, w myśl projektowanych przepisów zobowiązany będzie explicite m.in. do:

• zawiadomienia KNF i spółki prowadzącej rynek regulowany o zamiarze ogłoszenia wezwania. Zawiadomienie Komisji powinno zostać dokonane poprzez system teleinformatyczny;
• przekazania agencji informacyjnej zawiadomienia zawierającego: dane wzywającego, liczbę akcji, na którą ogłoszone będzie wezwanie, dane podmiotu pośredniczącego w wezwaniu oraz cenę, po jakiej zamierza nabywać akcje oraz opublikowanie powyższych informacji na stronie internetowej;
• umożliwienia wydania akcji objętych zapisami w ramach wezwania, papierów wartościowych i środków pieniężnych należnych podmiotowi, który odpowiedział na wezwanie oraz do przeniesienia akcji nabywanych w wyniku wezwania na rzecz wzywającego.

Kurator dla emitenta papierów wartościowych

Projekt ustawy przewiduje dodanie do Ustawy o Ofercie art. 68d, na podstawie którego KNF miałby zyskać kompetencje w zakresie powołania kuratora dla spółki.

Kurator mógłby zostać powołany w następujących przypadkach:

• niewywiązywania się przez emitenta z obowiązków informacyjnych, mimo nałożonych z tego tytułu sankcji;
• braku organów zarządczych lub nadzorczych w spółce emitenta lub wątpliwości co do ich prawidłowego funkcjonowania;
• braku kontaktu z emitentem, którego papiery wartościowe zostały dopuszczone (lub są przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie) do obrotu na rynku regulowanym lub do alternatywnego systemu obrotu.

Nie trudno dostrzec, że projektowane przesłanki powołania kuratora zostały sformułowane w sposób znacząco nieprecyzyjny, a co za tym idzie, w zamyśle projektodawcy, KNF miałaby istotny zakres swobody, podejmując decyzje o wyznaczeniu kuratora dla danego emitent.

Kurator może zostać powołany na okres jednego roku i okres ten może być przedłużany, jeżeli przesłanki do powołania kuratora będą nadal zachodzić. Jego wynagrodzenie ma być pokrywane przez emitenta lub, w sytuacji gdyby emitent nie posiadał wystarczających do tego środków, z funduszu prowadzonego przez KNF, zasilanego z opłat od wniosku o zatwierdzenie prospektu.

Zwiększone uprawnienia KNF

W zakresie uprawnień Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) należy zwrócić uwagę na rozszerzenie katalogu podmiotów, którym KNF może wydawać zalecenia. Zgodnie z propozycją, KNF uprawniony byłby do wydawania zaleceń nie tylko emitentowi, ale także członkom organów wykonawczych i nadzorczych w spółce, podmiotom z nimi powiązanym oraz powiązanym stronom trzecim.

Projekt ustawy przewiduje również możliwość nałożenia przez KNF sankcji na członków zarządu lub rad nadzorczych spółek, którzy dopuścili się rażących naruszeń w zakresie realizacji obowiązków informacyjnych. Co istotne, zgodnie z zaproponowanych brzmieniem art. 96 ust. 7a, sankcje te mogą być nałożone bez uprzedniego nałożenia kary na samą spółkę.

Cyfryzacja zawiadomień o zmianach stanów posiadania

W Projekcie przedstawiono również propozycję opracowania elektronicznego formularza składanego poprzez elektroniczny system prowadzony przez UKNF, za pośrednictwem którego akcjonariusze realizowaliby ciążące na nich obowiązki informacyjne, w zakresie znacznych pakietów akcji.

Należy się spodziewać, że zawiadomienia wymagane na podstawie art. 69 i n. Ustawy o ofercie, będą składane za pośrednictwem formularza analogicznego do tego, który jest wykorzystywany do składania zawiadomień na podstawie art. 19 rozporządzenia MAR. Jakkolwiek, w standardowych sytuacjach, wykorzystanie formularza elektronicznego ułatwia i usprawnia dokonanie notyfikacji, to jednak zachodzi obawa, że w przypadkach szczególnych, gdy obowiązek złożenia zawiadomienia jest wynikiem dokonanej interpretacji przepisów prawa, posługiwanie się formularzem może w praktyce skutkować ograniczeniem jego treści, a przez to nie pozwalać na przedstawienie całościowego, a przez to właściwego, obrazu stanu faktycznego, z którym wiąże się wymóg złożenia notyfikacji. Pamiętać należy, iż sytuacje w których aktualizuje się obowiązek dokonania notyfikacji, mają różnorodny charakter, a w szczególności nie ograniczają się tylko do zbycia lub nabycia akcji spółki publicznej. Konieczność złożenia zawiadomienia może bowiem dotyczyć również takich przypadków jak np.: pośrednie nabycie akcji, nabycie lub zbycie określonego instrumentu pochodnego, zawarcie porozumienia, posiadanie pełnomocnictwa, czy przypadek tzw. parkowania akcji.

Określenie trybu publikacji dokumentu publikowanego w związku z ofertą publiczna akcji do 1 000 000 euro

Projekt przewiduje dodanie postanowienia, precyzującego sposób i miejsce publikacji dokumentu oferty w sytuacji, gdy oferta kierowana jest do nieoznaczonego adresata. W takich przypadkach, dokument oferty ma być publikowany poprzez publikację na stronie internetowej emitenta, oferującego lub firmy inwestycyjnej pośredniczącej w ofercie publicznej tych papierów wartościowych.

Do 10 sierpnia 2021 r. możliwe jest zgłoszenie uwag do Projektu w ramach trwających konsultacji publicznych.

Współautorem tekstu jest apl. radcowski Katarzyna Okoń